Την εποχή εκείνη, στα μέσα του 19ου αιώνα, υπήρχαν πολλές αποτυχίες στις χειρουργικές επεμβάσεις μετεγχειρητικώς, καθώς και στους τοκετούς, και σε άλλα νοσοκομεία, όπως και στη Δεύτερη Μαιευτική κλινική, με μεγάλο ποσοστό θανάτων του ιδίου νοσοκομείου όπου πολλά άτομα πέθαιναν, και κυρίως υγιέστατες γυναίκες και νεογέννητα παιδιά μετά τον τοκετό, χωρίς να μπορούν να το αιτιολογήσουν. Ο γιατρός αυτός παρατήρησε ότι με το πλύσιμο και τον καθαρισμό των χεριών ήταν δυνατόν να μειωθούν οι παρενέργειες αυτές, όπως ο επιλόχειος πυρετός, καθώς και ο πυρετός της παιδικής ηλικίας. Έτσι, με το πλύσιμο των χεριών που εφάρμοσε στη κλινική όπου εργαζόταν, είχαν καλύτερα αποτελέσματα γιατί πίστευε ότι κάτι υπάρχει στα χέρια και το απέβαλε με το πλύσιμο με αυτό το διάλυμα. Έτσι, υπήρχε διαφορά αποτελεσμάτων στη Δεύτερη κλινική, όπου η θνησιμότητα ήταν τριπλάσια σε ποσοστά από την πρώτη.
Τέλος, ο Ζέμελβαϊς εκείνη την περίοδο έγραψε ένα βιβλίο με τα αποτελέσματα και τα ευρήματα που συγκέντρωσε και αφορούσαν την αιτιολογία, τη σημασία και την προφύλαξη από τον παιδικό πυρετό και τον επιλόχειο πυρετό. Παρόλα αυτά, δεν έγινε αποδεκτό και δεν εντυπωσίασε τους γιατρούς και απορρίφθηκε από την ιατρική κοινότητα την περίοδο εκείνη.
Παρά τις διάφορες δημοσιεύσεις τις οποίες έκανε, ότι με το πλύσιμο των χεριών η θνησιμότητα, όπως είχε παρατηρήσει, ήταν κάτω από το 1%, δεν έγινε πιστευτός. Κι αυτό γιατί εκείνη την περίοδο όλες αυτές οι παρατηρήσεις που παρουσίαζε, ήταν σε αντίθετη κατεύθυνση με τις καθιερωμένες επιστημονικές ιατρικές απόψεις της εποχής. Ενώ ο Ζέμελβαϊς δεν μπορούσε να έχει πειραματικά δεδομένα για να αποδείξει τη θεωρία του, ότι με το πλύσιμο των χεριών απομάκρυνε κάτι, τα "μικρόβια’’ τα οποία ασφαλώς δεν γνώριζε αλλά πίστευε ότι τα άπλυτα χέρια είχαν κάποιο άγνωστο παράγοντα που προκαλούσε τον πυρετό των νεογέννητων και τον θάνατο των γυναικών. Έκανε αγώνα για να πείσει του γιατρούς να πλένουν χέρια τους και πολλοί από αυτούς άρχισαν να τον κοροϊδεύουν και να τον χλευάζουν γιατί θεώρησαν ότι τους προσβάλει λέγοντας τους ότι πρέπει να πλένουν τα χέρια όταν κάνουν μαιευτικές και χειρουργικές πράξεις. Έτσι ο αγώνας αυτός ήταν άνισος, του προκάλεσε απογοήτευση και υπέστη σοβαρη ψυχική κατάρρευση γιατί δεν μπορούσε να έχει κάποια αποδεκτή επιστημονική εξήγηση για τις παρατηρήσεις του. Οδηγήθηκε από συνάδελφο του σε άσυλο το 1865 οπότε και πέθανε σε ηλικία 47 ετών.
Όμως, όπως λένε, μετά θάνατον έγινε προφήτης. Έτσι, αυτή η πρακτική θεωρία του, μετά τον θάνατό του, έτυχε μεγάλης ανταπόκρισης και μελέτης από διάσημους ερευνητές με πρώτο τον Παστέρ, ο οποίος επιβεβαίωσε τη θεωρία της γενεσιουργού αίτιας πειραματικά, ότι δηλαδή υπήρχαν μικρόβια, τα οποία προσδιόρισε με την ανακάλυψη και καλλιέργειά τους. Τέλος, ένας άλλος ερευνητής, ο Βρετανός χειρουργός Joseph Lister, βασιζόμενος στη θεωρία του πλυσίματος των χεριών και στις απόψεις του Παστέρ, επέβαλε την αντισηψία των χειρουργικών εργαλείων για να μειώσει τις μετεγχειρητικές μολύνσεις και για τον λόγο αυτό τον αποκάλεσαν «πάτερα της νεότερης χειρουργικής». Έτσι, μετά θάνατον, δικαιώθηκε και απέδειξε θεωρητικά ότι τα χέρια μας είναι φορείς εκατομμυρίων μικροβίων και ο πιο εύκολος τρόπος μετάδοσης, και πως κάθε χειραψία είναι μέσο μεταφοράς τους. Σήμερα το πιο σημαντικό μέτρο πρόληψης: δεν κάνουμε χειραψίες. Εγώ ως γιατρός, κάνω αυτό το αφιέρωμα στον Ζέμελβαϊς για να θυμόμαστε την αξία που έχουν, όπως λένε, τα καθαρά χέρια.
Αυτός λοιπόν, ο γιατρός μετά θάνατον έγινε διάσημος. Αγάλματα, προτομές, πανεπιστήμια στο ονόμά του, ταινίες και άλλα τέτοια, αφού πρώτα εν ζωή η κοινωνία και η ιατρική κοινότητα τον έστειλαν να πεθάνει βασανισμένος στο άσυλο.
Μάρτιος 2020
