Το να φύγει ένα παιδί από το σπίτι, όσο κι αν το επιθυμεί, δεν είναι εύκολη υπόθεση. Είναι πιθανό να του λείπει το σπίτι του, να νιώθει μοναξιά ή ακόμανα είναι αγχωμένο και φοβισμένο. Ακόμα και οι πιο ευτυχισμένοικαιυγιείς, πρωτοετείς φοιτητές με καλή αυτοπεποίθηση μπορεί να αντιμετωπίσουν δυσκολίες στην αρχή. Ο όγκος της μελέτης αλλά και ο πειρασμός για απεριόριστη κοινωνική ζωή δημιουργούν άγχος στο νέοφοιτητή πουπροσπαθεί να τα συνδυάσει. Επιπλέον, οι περισσότεροι αφήνουν πίσω φίλους, το αγόρι ή το κορίτσι τους και αναρωτιούνται πώς είναι δυνατό να διατηρηθούν αυτές οι σχέσεις εξ αποστάσεως. Τέλος, τα καινούρια δεδομέναπου έχουν εισχωρήσει στη καθημερινότητά τους απαιτούν από τους ίδιουςνα αποκτήσουν διαφορετικές συνήθειες, να γίνουν πιο υπεύθυνοι και να ενηλικιωθούν γρήγορα.Το πανεπιστήμιο δε μοιάζει σε τίποτα με το σχολείο καιη μαμά δεν είναικοντά να έχει έτοιμο ζεστό φαγητό. Αυτό προκαλεί άγχος σε όλους, όσο προετοιμασμένοι κι αν είναι.
Όταν ένας φοιτητής αναφέρει ότι του λείπει το σπίτι του, του λείπουν η αγάπη και η στήριξη που ένιωθε εκεί. Κάποια παιδιά μπορούν να ξεπεράσουν αυτά τα συναισθήματα πιο εύκολα από κάποια άλλα. Υπάρχουν αρκετοί παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν την προσαρμογή του φοιτητή στην καινούρια του ζωή, μακριά από το σπίτι.
Σημαντικό ρόλο φυσικά παίζουν το οικογενειακό περιβάλλον και οι σχέσεις του παιδιού με τους γονείς. Ένα υπερπροστατευτικό περιβάλλον δεν δίνει στο παιδί τα κατάλληλα εφόδια για να διαχειριστεί τη ζωή του μόνο του. Όταν ο στόχος των γονιών είναι να μην πιεστεί ή ζοριστεί το παιδί, να μη στεναχωρηθεί και να μη δυσκολευτεί, τότε δημιουργούν έναν ενήλικα που νομίζει ότι πάντα θα τον εξυπηρετούν. Επιπλέον, στην πρώτη δυσκολία θα θέλει να καταφύγει στη μαμά και στον μπαμπά, αλλά αυτοί δεν θα είναι κοντά. Ένα παιδί που δεν έχει «ταλαιπωρηθεί» (π.χ. δενέχει σταθεί στη στάση του λεωφορείου ή δενέχει πλήξεισε ουρά στο σούπερ μάρκετ), θα νιώσει πολύ πιο έντονα να του λείπει το σπίτι του, θα δυσκολευτεί πολύ να αντιμετωπίσει αυτό το συναίσθημα και δε θα μπορεί να βρει λύσεις σε απλάπροβλήματα της καθημερινότητας.
Επίσης, η υπερβολική προσκόλληση στους γονείς εμποδίζει το παιδί να αναπτύξει σωστές κοινωνικές ικανότητες και άρα να κοινωνικοποιηθεί στην καινούρια πόλη. Τα παιδιά που έχουν περάσει κάποιο χρόνο μακριά από τους γονείς (π.χ. έχουν πάει κατασκήνωση) είναι γενικά καλύτερα προετοιμασμένα για να μείνουν μόνα τους από τα παιδιά που δεν έχουν φύγει ποτέ. Νιώθουν λιγότερα αρνητικά συναισθήματα και είναι πιο ικανά να αντιμετωπίσουν συναισθήματα μοναξιάς ή άγχους αποχωρισμού.
Οι οικογενειακές σχέσεις αποτελούν πρότυπα για όλες τις υπόλοιπες σχέσεις σε όλη μας τη ζωή. Τα παιδιά με ασταθείς οικογενειακές σχέσεις δεν εμπιστεύονται εύκολα τους άλλους, δεν προσπαθούν να κάνουν φιλίες και δε ζητούν εύκολα βοήθεια.
Τα καλά νέα είναι ότι οι φοιτητές μπορούν να έχουν τον έλεγχο στο αν θα ευχαριστηθούν και θα εκμεταλλευτούν σωστά το χρόνο τους μακριά από το σπίτι. Αν και οι προηγούμενες εμπειρίες καθορίζουν τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τη συμπεριφορά σε κάποιο βαθμό, είναι χρήσιμο για το παιδί να καταλάβει ότι πολλά πράγματα είναι στο χέρι του και έχει τηδυνατότητανα σπάσει το μαθημένο του μοτίβο.
Υπάρχουν κάποια πράγματα που μπορούν να γίνουν πριν φύγει το παιδί για τις σπουδές του αλλά και κατά τη διάρκεια των πρώτων μηνών.
1. Πριν φύγει το παιδί
• Επίλυση οικογενειακών θεμάτων
Αν υπάρχουν θέματα που πρέπει να συζητηθούν, όπως παράπονα για τους γονείς, θέματα υγείας, θέματα σχέσεων, καλό είναι να λυθούν ή τουλάχιστον να συζητηθούν πριν φύγει το παιδί. Αν νιώθει ότι αφήνει πίσω του διάφορα ζητήματα που το απασχολούν σχετικά με το σπίτι, δε θα είναι ελεύθερο να αφοσιωθεί στη δική του, καινούρια ζωή. Καλό είναι αυτή η διαδικασία να ξεκινήσει νωρίς, με ειλικρίνεια και, αν χρειάζεται, να ζητηθεί η βοήθεια ειδικού.
• Απόκτηση υγιών συνηθειών
Οι φοιτητές δε φημίζονται για τις καλές τους συνήθειες. Τα ξενύχτια με καφέδες για να βγει η ύλη πριν την εξεταστική, η κακή διατροφή και η κατανάλωση αλκοόλ επιβαρύνουν τη σωματική και την ψυχική τους υγεία. Όσο το παιδί είναι ακόμα στο σπίτι καλό είναι να υιοθετήσει καλές συνήθειες ύπνου, να μάθει να μαγειρεύει και να διαχειρίζεται το χρόνο του σωστά. Η διαχείριση του χρόνου και της ύλης είναι μια ικανότητα που το παιδί θα έπρεπε να αποκτήσει από το σχολείο, αλλά φυσικά ποτέ δεν είναι αργά.
• Κοινωνικοποίηση
Η εξάσκηση των κοινωνικών δεξιοτήτων ξεκινά από το σπίτι. Εφόσον το παιδί έχει πλέον τελειώσει με τις σχολικές υποχρεώσεις του (καλοκαιρινά φροντιστήρια και μελέτη), μπορεί να δραστηριοποιηθεί περισσότερο κοινωνικά, να ξεφύγει λίγο από την ασφαλή ζώνη του (συγγενείς, συμμαθητές) και να γνωρίσει περισσότερο κόσμο, εξασκώντας τις κοινωνικές τουδεξιότητεςκαι την ικανότητα αξιολόγησης νέωνανθρώπων. Είναι πολύ χρήσιμο να γίνει αυτό όσο ακόμα το παιδί είναι στο σπίτι του και μπορεί να στραφεί για άμεση βοήθεια στην οικογένειά του. Αν το παιδί δεν έχει κατάλληλες κοινωνικές δεξιότητες, είναι συνεσταλμένο ή με χαμηλή αυτοπεποίθηση, ίσως και πάλι χρειαστεί τη βοήθεια ειδικού.
• Μετακόμιση
Καλό είναι, όταν το παιδί ετοιμάζει τα πράγματά του, να συμπεριλάβει και κάτι που θα του θυμίζει το σπίτι του. Αυτό μπορεί να είναι μια οικογενειακή φωτογραφία, ένα αρκουδάκι από το δωμάτιό του, ένα αξεσουάρ που η κολλητή έχει το ίδιο (π.χ. βραχιολάκι φιλίας) ή το τετράδιο με τις συνταγές της μαμάς. Ο,τιδήποτε δίνει την αίσθηση της συνέχειας από το πατρικό σπίτι στο φοιτητικό, μπορεί να βοηθήσει το φοιτητή να προσαρμοστεί.
1. Στην καινούρια πόλη – στη σχολή
• Απασχόληση
Όταν το παιδί μένει πολλές ώρες μόνο και δεν έχει τίποτα να κάνει, θα του λείπει περισσότερο το σπίτι και η οικογένειά του. Είναι σημαντικό να είναι ενεργό κοινωνικά και να ενταχθεί σε ομάδες και πλαίσια που θα το βοηθήσουν να γνωρίσει συμφοιτητές αλλά και άλλους συνομηλίκους (π.χ. ομάδες χορού, ανάγνωσης βιβλίων, αθλητικές ομάδες κτλ.). Όταν ξεκινήσουν τα μαθήματα, για αρχή, μπορεί να συστηθεί στους συμφοιτητές που κάθονται κοντά του.
• Χόμπι
Αν το παιδί είχε χόμπι και δραστηριότητες στο σπίτι του, μπορεί να τα συνεχίσει και στην καινούρια πόλη. Θα βοηθηθεί κοινωνικά και θα αισθάνεται ικανοποιημένο και ολοκληρωμένο.
• Επαφή με το σπίτι
Είναι απαραίτητη, αλλά προσοχή! Δεν πρέπει να πάρει τη θέση οποιασδήποτε άλλης επαφής. Τα μυστικά του ο φοιτητής θα τα μοιραστεί με τον κολλητό που άφησε πίσω ή που είναι σε άλλη πόλη ως φοιτητής, αλλά θα πρέπει να έχει και κάποιον κοντά του να πάει για καφέ. Η καθημερινή επαφή με γονείς και φίλους εννοείται ότι χρειάζεται αλλά δεν πρέπει να αντικαθιστά ή να περιορίζει τις ευκαιρίες για καινούριες γνωριμίες.
• Απόκτηση καινούριων δεξιοτήτων
Οι σπουδές αφορούν στη σχολή, η μάθηση όμως συνεχίζεται και έξω από αυτή και περιλαμβάνει τη διαχείριση των υποχρεώσεων, ένα υποτυπώδες νοικοκυριό, ψώνια, διαχείριση χρημάτων κτλ. Η φοιτητική ζωή είναι μια μεγάλη ευκαιρία για προσωπική ανάπτυξη.
• Επίσκεψη γονιών
Οι γονείς βοηθούν το παιδί στη μετακόμιση τις πρώτες μέρες, αλλά μετά φεύγουν! Δε μετακομίζουν μαζί με το παιδί. Επισκέπτονται το παιδί. Οι επισκέψεις εκτιμώνται ιδιαιτέρως, ειδικά όταν η μαμά σιδερώνει και αφήνει και φαγητό στην κατάψυξη, αλλά πλέον το παιδί πρέπει να μείνει μόνο του. Είναι η αρχή της ανεξαρτητοποίησης και δεν πρέπει οι γονείς να του βάλουν εμπόδια.
• Φυσιολογικά συναισθήματα
Η μετάβαση στη φοιτητική ζωή είναι δύσκολη για όλους – ακόμα και γι αυτούς που ήταν προετοιμασμένοι ή που το περίμεναν με ανυπομονησία. Το άγχος, η θλίψη και η νοσταλγία είναι φυσιολογικά συναισθήματα για ένα παιδί που μένει πρώτη φορά και για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα μακριά από το σπίτι του. Δε θα πρέπει να ανησυχεί για την ύπαρξή τους. Χρειάζεται όμως να αντιμετωπίσει αυτά τα συναισθήματα εποικοδομητικά, ώστε να μην τον καταβάλλουν και χαλάσουν την εμπειρία του ως φοιτητή. Αυτή η εμπειρία είναι μοναδική και οφείλει να τη ζήσει και να ωφεληθεί από αυτή στο έπακρο.
