Βρίσκεστε εδώ:Αρχική>>Υγεία>>Πώς βιώνουμε το πένθος και την απώλεια

banner roots

Πώς βιώνουμε το πένθος και την απώλεια
19.01.2017 | 18:55

Πώς βιώνουμε το πένθος και την απώλεια

Συντάκτης:  FM 100 Newsroom
Κατηγορία: Υγεία

Γράφει ο Πέτρος Κεχαγιάς
Ψυχοθεραπευτής, MSc Νευροψυχολόγος
Υπ. Διδάκτωρ Ιατρικής Α.Π.Θ.
www.facebook.com/psychologoslimnos
www.psychologoslimnos.gr

Συχνά ερχόμαστε αντιμέτωποι με μία ξαφνική και απροσδόκητη απώλεια ή με τον αποχωρισμό ενός ανθρώπου, ο οποίος ήταν αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μας. Αρνητικά συναισθήματα και δυσφορία κατακλύζουν το μυαλό και το σώμα μας με το άκουσμα της θλιβερής είδησης. Οι πιο στενοί συγγενείς και οι φίλοι είναι αυτοί που επηρεάζονται και «τραυματίζονται» περισσότερο, καθώς αντιμετωπίζουν κατά μέτωπο τις επιπτώσεις της απώλειας.

Αυτοί που μένουν πίσω, πέρα από το μεγάλο συναισθηματικό φόρτο βρίσκονται στη δύσκολη θέση να διαχειριστούν άβολες και περίπλοκες καταστάσεις οι οποίες τείνουν να επιδεινώνουν την ήδη επιβαρυμένη κατάστασή τους.

Η θλίψη και το πένθος είναι συχνά επακόλουθα της συνειδητοποίησης μίας απώλειας (π.χ. ένας θάνατος, ένας δύσκολος χωρισμός, μία ραγδαία επιδείνωση της υγείας) και ο τρόπος με τον οποίο ο καθένας τα βιώνει είναι προσωπικός και σχετίζεται με την προσωπικότητά του, τις εμπειρίες του, αλλά και την ανθεκτικότητά του απέναντι στα αρνητικά συναισθήματα. Για το λόγο αυτό, κάθε άνθρωπος πρέπει να έχει την ελευθερία να θρηνήσει με τον τρόπο που τον εκφράζει, με την ένταση και τη διάρκεια που έχει ανάγκη αυτός.

Το βίωμα μίας απώλειας από τη ζωή πυροδοτεί σε όλους αναπόφευκτα σκέψεις που σχετίζονται με το νόημα της ζωής και εγείρει διαχρονικές και αιώνιες ερωτήσεις που αφορούν στη φύση του θανάτου, στις πεποιθήσεις για τη ζωή μετά το θάνατο, στις αξίες και τις αρχές της ζωής, στην ποιότητα των σχέσεων και των συνθηκών διαβίωσης. Και πάλι, οι ερωτήσεις που θα κυριεύσουν στο μυαλό του κάθε ανθρώπου, όπως και οι απαντήσεις που θα δώσει ο ίδιος, ή θα πάρει, είναι ένα προσωπικό ζήτημα. Συχνά, μία τραυματική απώλεια μας οδηγεί στο να αναθεωρήσουμε τις πεποιθήσεις μας γύρω από την ανθρώπινη ύπαρξή μας.

Οι αλλαγές που δημιουργούνται στη ζωή του ανθρώπου που πενθεί μπορεί να είναι ραγδαίες και σε πολλά επίπεδα. Με το δεδομένο ότι η καθημερινότητά του θα αλλάξει, θα μπει σταδιακά σε ένα ματαβατικό στάδιο όπου θα προσαρμόζεται στη σκέψη ότι η απώλεια είναι πραγματική και ότι θα είναι αναγκαίο για τον ίδιο να ζήσει με αυτήν. Ωστόσο, δεν είναι όλοι οι άνθρωποι πάντοτε έτοιμοι και ικανοί να μπουν σε αυτό το μεταβατικό στάδιο, πόσω μάλλον να βγουν από αυτό με επιτυχία.

Για πολλούς μελετητές του πένθους, αυτή η μεταβατική περίοδος αποτελείται από στάδια, τα λεγόμενα «πέντε στάδια του πένθους», τα οποία ξεκινούν από την άρνηση του γεγονότος, τη μη αποδοχή δηλαδή της πραγματικότητας και το μούδιασμα μπροστά στο άκουσμα της είδησης και καταλήγουν στην αποδοχή των νέων συνθηκών και την προσπάθεια να συνεχιστεί η ζωή ώστε να επανέλει ο άνθρωπος στην προηγούμενη ποιότητα ζωής του.

Μία υγιής διαδικασία του πένθους περνάει από όλα τα στάδια και μέσα σε ένα χρονικό διάστημα έχει ολοκληρωθεί. Το πένθος είναι συχνά απαραίτητο καθώς μας επιτρέπει να θρηνήσουμε, να ξεσπάσουμε, να σκεφτούμε και εν τέλει να ανακουφιστούμε από το τραυματικό γεγονός της απώλειας. Όταν δεν επιτρέπουμε στον εαυτό μας να θρηνήσει, ίσως για να φανούμε δυνατοί ή για να υποστηρίξουμε άλλους, δεν αφήνουμε να αρνητικά συναισθήματα να ξεσπάσουν κι έτσι συσσωρεύονται με τον καιρό δημιουργώντας απρόβλεπτες αντιδράσεις.

Υπάρχουν ωστόσο περιπτώσεις όπου το πένθος και η συναισθηματική διαχείριση της απώλειας φεύγει από το υγιές όριο και ο άνθρωπος που θρηνεί καταφεύγει σε συμπεριφορές καταστροφικές για τον ίδιο ή για τους άλλους (π.χ. αυτοτραυματισμοί, άρνηση τροφής, έντονη παραίτηση από τη ζωή και τις ασχολίες του). Σε αυτές τις στιγμές, τα ακραία δυσάρεστα συναισθήματα κατακλύζουν και αποδιοργανώνουν τον άνθρωπο, εισβάλλουν στην καθημερινότητά του και ενδέχεται να προκαλέσουν επιπτώσεις και στην εργασία ή τις κοινωνικές συναναστροφές του.

Σε τέτοιες καταστάσεις, το οικογενειακό και κοινωνικό δίκτυο του ανθρώπου που πενθεί έχει έναν καθοριστικό ρόλο υποστήριξης, ενδυνάμωσης και προστασίας σε όλη τη διάρκεια της διαχείρισης του πένθους. Αλλά ο ρόλος του γίνεται πιο σημαντικός όταν έχει ολοκληρωθεί το πένθος και ο άνθρωπος έχει πια συνειδητοποιήσει και αποδεκτεί την απώλεια, όπου αναζητάει μία νέα ισορροπία και ένα καινούριο νόημα ζωής. Τότε θα εστιάζει στους ανθρώπους που στέκονται δίπλα του και θα ξαναδημιουργήσει σχέσεις μαζί τους.

Πολλές φορές δεν είναι ιδιαίτερα χρήσιμο όταν ζητάμε από τον άνθρωπο να σταματήσει να στεναχωριέται ή να θρηνεί, καθώς αυτό είναι εξαιρετικά δύσκολο να το κάνει. Ωφελεί περισσότερο να τον βοηθήσουμε να θρηνήσει με υγιή τρόπο, να προσέξουμε ώστε να παραμείνει ασφαλής και να μην παραμελήσει τον εαυτό του και επιπλέον να στρέφουμε κάθε φορά την προσοχή του προς αυτά που τον ανακουφίζουν, όπως θετικές αναμνήσεις, ελπίδες για το μέλλον, πεποιθήσεις για τη ζωή.

Το πένθος το οποίο πυροδοτείται από μία απώλεια μας φέρνει αντιμέτωπους με αιώνια, πανανθρώπινα ερωτήματα για την ύπαρξή μας. Οι άνθρωποι που έχουν βρει τις απαντήσεις που τους ικανοποιούν είναι λιγότερο ευάλωτοι και περισσότερο ανθεκτικοί απένταντι στα τραυματικά συναισθήματα που προκαλούνται. Με αυτή την έννοια το πένθος είναι μία ανθρώπινη ανάγκη η οποία μας φέρνει αντιμέτωπους με την προσωπική μας στάση απέναντι στη ζωή και το θάνατο.

 

 

Ακολουθήστε το limnosfm100.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
Μοιραστείτε το