Βρίσκεστε εδώ:Αρχική>>Υγεία>>Παιδί και ηλεκτρονικά παιχνίδια: Διασκέδαση ή εθισμός;

banner roots

Παιδί και ηλεκτρονικά παιχνίδια: Διασκέδαση ή εθισμός;
29.06.2016 | 14:12

Παιδί και ηλεκτρονικά παιχνίδια: Διασκέδαση ή εθισμός;

Συντάκτης:  FM 100 Newsroom
Κατηγορία: Υγεία

Γράφει ο Πέτρος Κεχαγιάς
MScΝευροψυχολόγος, Ψυχοθεραπευτής
Υπ. Διδάκτωρ Ιατρικής Α.Π.Θ.

Το καλοκαίρι αποτελεί μία περίοδο στην οποία η μεγάλη ενασχόληση των παιδιών με τα ηλεκτρονικά παιχνίδια μπορεί να ευδοκιμήσει, καθώς το σχολείο και πολλές δραστηριότητες των παιδιών έχουν τελειώσει. Τα παιδιά βλέπουν ξαφνικά τον ελεύθερο χρόνο τους να αυξάνεται ραγδαία, και δεδομένου ότι οι γονείς πολλές φορές εργάζονται και δεν είναι σε θέση να τα απασχολήσουν, προσπαθούν να γεμίσουν τα κενά στον χρόνο τους με την εύκολη διασκέδαση της ψηφιακής πραγματικότητας.

Η εικόνα ενός παιδιού να κάθεται προσηλωμένο για πολλές ωρές μπροστά από μία οθόνη υπολογιστή ή τηλεόρασης, με το τηλεχειριστήριο στο χέρι γίνεται όλο και πιο συχνή τα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα με πρόσφατες, επαναλαμβανόμενες έρευνες ένας στους έξι εφήβους παρουσιάζει υπερβολική ενασχόληση με τα ηλεκτρονικά παιχνίδια και δυο στους δέκα εμφανίζει συμπτώματα εθισμού.

Είναι γεγονός, ότι οι νέοι σήμερα βρίσκονται αντιμέτωποι με καταστάσεις έντονων αντιθέσεων: η ραγδαία έκρηξη της τεχνολογίας σε αντίθεση με τις συντηρητικές μεθόδους διδασκαλίας, τα εντυπωσιακότατα οπτικο-ακουστικά εφέ σε αντίθεση με τους μονότονους ήχους του σπιτιού και της γειτονίας είναι μόνο δύο από τα πολλά παραδείγματα. Οι γονείς ή κηδεμόνες από την άλλη, αισθάνονται αδυναμία στο να ελέγξουν αυτές τις καταστάσεις και έτσι μετατρέπονται σε απλούς παρατηρητές.

Ο εθισμός στα ηλεκτρονικά παιχνίδια είναι μία παγκοσμίως αποδεκτή ψυχική / ψυχιατρική κατάσταση η οποία θα μπορούσε να ανιχνευτεί με βάση τη συμπεριφορά του παιδιού. Πιο συγκεκριμένα, το παιδί (ή ο έφηβος) τείνει να παρατείνει όλο και περισσότερο το χρόνο ενασχόλησής του με τα παιχνίδια (διαδικτυακά/on-line ή όχι) χάνοντας την αίσθηση του χρόνου. Πολύ συχνά, ξεπερνάει το χρονικό περιθώριο το οποίο έχει συμφωνήσει αισθάνοντας αδυναμία να αποδεσμευτεί από το παιχνίδι κάτι που μπορεί να το οδηγήσει στο να πει ψέματα ή να αποκρύψει την αλήθεια για την υπερβολική χρήση του παιχνιδιού.

Ένα συχνό επακόλουθο της εξάρτησης από τα ηλεκτρονικά παιχνίδια είναι το αίσθημα ότι το παιδί δεν μπορεί να διαχειριστεί τη διέγερση που του προσφέρει το παιχνίδι, ακόμη και αν αυτή το οδηγήσει στην εκδήλωση κατάθλιψης. Το παιδί γίνεται με κάποιο τρόπο «δέσμαιο» της απόλαυσης που το προσφέρει το παιχνίδι και συνεπώς, προκειμένου να αποφύγει τα αρνητικά συναισθήματα από τη μη χρήση, ασχολείται όλο και περισσότερο με αυτό.

Τέτοιες συμπεριφορές μπορούν να οδηγήσουν αναπόφευκτα τα παιδί στην κοινωνική και συναισθηματική απομόνωση, στο να χάσει σχέσεις ή άλλες ευκαιρίες που του προσφέρονται (σχολικά, οικογενειακά, φιλικά, κοινωνικά).

Σε καμία περίπτωση δε θα πρέπει να δαιμονοποιήσουμε τη χρήση του διαδικτύου και την ανάπτυξη της τεχνολογίας, απαγορεύοντας στα παιδιά να έρχονται σε επαφή μαζί τους. Είναι χρήσιμο όμως οι γονείς να προσπαθούν να καρτάνε ισορροπίες στη συμπεριφορά του παιδιού τους μεταξύ της λελογισμένης και της αλόγιστης χρήσης.

• Η σωστή εφαρμογή των ορίων που τίθενται μέσα στο σπίτι γίνεται ευκολότερη όταν οι γονείς έχουν αναπτύξει ήδη μία ποιοτική σχέση με τα παιδιά τους. Το χρονικό όριο των δύο ωρών καθημερινής ενασχόλησης με τα ηλεκτρονικά παιχνίδια είναι ένας γενικά αποδεκτός κανόνας που μπορεί να τηρηθεί. Οι γονείς προτρέπονται να μην φανούν υποχωρητικοί μπροστά σε πιθανά παράπονα ή συναισθηματικές εξάρσεις του παιδιού. Η θέσπιση των ορίων είναι προτιμότερη από την ανεξέλεγκτη χρήση, και για το παιδί και για το γονέα.

• Είναι απαραίτητο για τα παιδιά να κατανοήσουν πως τα όρια τίθενται για τη δική τους ασφάλεια και όχι για το πείσμα των γονέων. Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν, η διαδικασία θέσπισης κανόνων και ορίων θα πρέπει να συζητιέται όλο και πιο πολύ και όποτε είναι δυνατόν, τα όρια να συμφωνούνται από όλες τις πλευρές πριν επιβληθούν.

• Η διεκδίκηση χρόνου χρήσης από τα αδέλφια γίνεται πάντα θέμα διαφωνιών και καυγάδων. Ο χρόνος χρήσης θα πρέπει να είναι προσυμφωνημένος για όλα τα παιδιά μέσα στο σπίτι και να μην υπερβαίνει τα όρια, κυρίως σε βάρος των άλλων.Η τοποθέτηση του υπολογιστή, της τηλεόρασης ή της κονσόλας σε έναν κοινόχρηστο χώρο μέσα στο σπίτι αποτρέπει το παιδί από την απομόνωση και την ανεξέλεγκτη χρήση.

• Είναι καλό να αποφεύγουν οι γονείς να χρησιμοποιούν τη χρήση του υπολογιστή, της τηλεόρασης, των κονσόλων παιχνιδιών για τιμωρία ή επιβράβευση μίας συμπεριφοράς.

• Όσο πιο νωρίς ενημερώνονται τα παιδιά για τις ενδεχόμενες συμπεριφορές εθισμού, τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες να γίνεται λελογισμένη και ελεγχόμενη χρήση από τη μεριά τους στο μέλλον. Έρευνες έχουν δείξει πως οι γονείς που αφιερώνουν δημιουργικό χρόνο στο διαδίκτυο μαζί με τα παιδιά τους, μειώνουν τις πιθανότητες εθισμού.

• Οι αντιπροτάσεις δημιουργούν κίνητρα στα παιδιά να αφήσουν για λίγο τα πληκτρολόγια και τα τηλεχειριστήρια και να στρέψουν την προσοχή τους αλλού. Όσο πιο θελκτική και δελεαστική είναι η απασχόληση η οποία προτείνεται στο παιδί, τόσο πιο εύκολα θα αποδεσμευτεί, έστω και παροδικά, από τα ηλεκτρονικά παιχνίδια.

• Ως ένα βαθμό, οι γονείς μπορούν να ελέγχουν διακριτικά, ανάλογα με την ηλικία του παιδιού, το περιεχόμενο του παιχνιδιού ή της ψηφιακής δραστηριότητας. Με τη χρήση ειδικών φίλτρων ασφαλείας, την καθοδήγηση στην επιλογή του παιχνιδιού, την προτροπή για τη χρήση ενός παιχνιδιού έναντι κάποιου άλλου, είναι δυνατό να αποκλειστούν παιχνίδια που περιέχουν βία, ανάρμοστες για την ηλικία συμπεριφορές ή μπορούν να οδηγήσουν το παιδί σε συμπεριφορικές και συναισθηματικές εξάρσεις.

• Η ανάπτυξη εμπιστοσύνης στη σχέση γονέα-παιδιού είναι ο πιο ασφαλής τρόπος για να μπορεί από τη μία ο γονέας να εποπτεύει το υλικό και το χρόνο χρήσης των παιχνιδιών και από την άλλη το παιδί να παραμείνει ειλικρινές και να τηρεί τα όρια που έχουν τεθεί.

Θα πρέπει να γίνει κατανοητό πως τα ηλεκτρονικά παιχνίδια και η ψηφιακή ψυχαγωγία είναι εκ των πραγμάτων κατασκευασμένα με τέτοιο τρόπο ώστε να προσφέρουν ένα «εμπλουτισμένο» (όρος που χρησιμοποιείται για να δηλώσει την πληθώρα εξελιγμένων οπτικο-ακουστικών εφέ) περιβάλλον, αδρεναλίνη, κίνητρα για την κατάκτηση ενός στόχου, διαφυγή από τον πραγματικό κόσμο, ενίσχυση της αυτοπεποίθησης, κ.ά. Κυρίως τα αγόρια, προεφηβικής και εφηβικής ηλικίας που κατοικούν στην επαρχεία είναι στατιστικά πιο επιρρεπή σε όλα τα παραπάνω.

Προτρέπονται οι γονείς που υποπτεύονται πως τα παιδιά τους τείνουν να εκδηλώσουν, ή έχουν ήδη εκδηλώσει, συμπεριφορές εθισμού στα ηλεκτρονικά παιχνίδια να αναζητήσουν την κατάλληλη βοήθεια και να λάβουν τις απαραίτητες ενέργειες ώστε να παραμείνει η ενασχόληση με τη ψηφιακή ψυχαγωγία σε υγιές επίπεδο.

Πέτρος Κεχαγιάς
MScΝευροψυχολόγος, Ψυχοθεραπευτής
Υπ. Διδάκτωρ Ιατρικής Α.Π.Θ.
www.facebook.com/psychologoslimnos
www.psychologoslimnos.weebly.com

Ακολουθήστε το limnosfm100.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
Μοιραστείτε το