Χωρίς να κατανοεί µε επάρκεια τον προφορικό και τον γραπτό λόγο, να διατυπώνει µε σαφήνεια τη σκέψη του, να κάνει αφαιρετικούς συνειρµούς, να αναπτύσσει κριτική σκέψη, δηλαδή µε λειτουργικό αναλφαβητισµό όπως τον ορίζει η UNESCO, κινδυνεύει να αποφοιτήσει από το γυµνάσιο ένα στα πέντε παιδιά. Τι αναφέρει η έκθεση της επιστηµονικής επιτροπής της «ελληνικής PISA».
Ενα στα πέντε παιδιά κινδυνεύει να αποφοιτήσει από το γυµνάσιο λειτουργικά αναλφάβητο. Τι σηµαίνει αυτό; ∆εν θα µπορεί να κατανοεί µε επάρκεια τον προφορικό και γραπτό λόγο, να διατυπώνει µε σαφήνεια τη σκέψη του, να κάνει αφαιρετικούς συνειρµούς, να αναπτύσσει κριτική σκέψη, να εκµεταλλεύεται ευκαιρίες για βελτίωση των γνωστικών δεξιοτήτων του, όπως ορίζει η UNESCO τον λειτουργικό αναλφαβητισµό.
Αυτό αναφέρει η έκθεση της επιστηµονικής επιτροπής των εξετάσεων διαγωνιστικού χαρακτήρα που οργανώνονται κάθε χρόνο, της ελληνικής PISA, όπως ονοµάζεται. Η έκθεση που δηµοσιοποιεί η «Κ» αφορά τον διαγωνισµό του 2023 και στέλνει ηχηρό µήνυµα προς πάσα κατεύθυνση για τις επιτακτικές αλλαγές που πρέπει να γίνουν στην υποχρεωτική εκπαίδευση. Επίσης, επιβεβαιώνει τα στοιχεία στο χθεσινό ρεπορτάζ της εφηµερίδας µε τίτλο «Το Βατερλώ της “παπαγαλίας”».
Μάλιστα προτείνει να επανεξετασθεί το ηλικιακό όριο εγγραφής στην Α΄ ∆ηµοτικού στη χώρα.
Ειδικότερα, οι αναφορές του προέδρου της επιστηµονικής επιτροπής των εξετάσεων, Ηλία Ματσαγγούρα (πρόσωπο µε µεγάλη πείρα και εγνωσµένο έργο, καθώς είναι οµότιµος καθηγητής ∆ιδακτικής στο Παιδαγωγικό Τµήµα ∆ηµοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστηµίου Αθηνών και πρόεδρος της Αρχής ∆ιασφάλισης της Ποιότητας στην Πρωτοβάθµια και ∆ευτεροβάθµια Εκπαίδευση), αποτυπώνουν το πρόβληµα.
«Υπάρχει ένα ποσοστό µαθητών δηµοτικού και γυµνασίου που αδυνατεί να ανταποκριθεί σε ερωτήσεις πρώτου επιπέδου δυσκολίας και πολύ περισσότερο να ανταποκριθεί σε ερωτήσεις δευτέρου και τρίτου βαθµού δυσκολίας. Η κατηγορία των εν λόγω µαθητών πρέπει να αποτελέσει αντικείµενο ιδιαίτερης εκπαιδευτικής προσέγγισης και να ληφθούν εγκαίρως τα αναγκαία µέτρα πρόληψης και αντιµετώπισης, καθότι σε αντίθετη περίπτωση ένα ποσοστό µαθητών που αγγίζει το 20% του µαθητικού πληθυσµού κινδυνεύουν να αποφοιτήσουν από το γυµνάσιο, όπου ολοκληρώνεται η υποχρεωτική εκπαίδευση, ως λειτουργικά αναλφάβητοι σε σηµαντικούς τοµείς της Γλώσσας και των Μαθηµατικών. Συναφές είναι το θέµα του τρόπου βαθµολόγησης των µαθητών που έχει καθιερωθεί στη χώρα µας», παρατηρεί ο κ. Ματσαγγούρας.
Σύµφωνα µε τον ίδιο, «ιδιαίτερα προβληµατίζουν οι δυσκολίες που εντοπίζονται στις ανοιχτές ερωτήσεις της Γλώσσας και των Μαθηµατικών της ΣΤ΄ ∆ηµοτικού και της Γ΄ Γυµνασίου, προβλήµατα βεβαίως που δεν ανακύπτουν αιφνιδίως σε αυτές τις τάξεις, αλλά έχουν τις ρίζες τους σε πρακτικές του εκπαιδευτικού συστήµατος και στη µη έγκαιρη και αποτελεσµατική αντιµετώπιση των µαθητικών δυσκολιών κατά την εµφάνισή τους στην Α΄ ∆ηµοτικού. Αποτέλεσµα αυτού είναι να εδραιώνονται και να οξύνονται οι εν λόγω δυσκολίες στις επόµενες τάξεις, επειδή δεν ελήφθησαν µέτρα έγκαιρης πρόληψης και αντιµετώπισης». Να σηµειωθεί ότι οι ανοιχτές ερωτήσεις απαιτούν από τον εξεταζόµενο να απαντήσει εκτενώς, παραθέτοντας την άποψη και τις γνώσεις του πάνω σε ένα θέµα, και διακρίνονται από τις ερωτήσεις multiple choice.
Για την πρόληψη του φάσµατος του λειτουργικού αναλφαβητισµού, ο κ. Ματσαγγούρας αναφέρει ότι, µεταξύ άλλων, «το εκπαιδευτικό µας σύστηµα πρέπει να διασφαλίσει ότι οι εγγραφόµενοι µαθητές στην Α΄ ∆ηµοτικού έχουν ήδη κατακτήσει τον αναγκαίο βαθµό µαθησιακής, γλωσσικής, γνωστικής (ή νοητικής) και κοινωνικοσυναισθηµατικής ετοιµότητας προκειµένου να αντιµετωπίζουν τις προκλήσεις της πρώτης γραφής και ανάγνωσης, καθώς και του δεκαδικού συστήµατος αρίθµησης και της εκτέλεσης µαθηµατικών πράξεων. Προς αυτήν την κατεύθυνση έχουν ήδη γίνει σχετικές εισηγήσεις προς το ΥΠΑΙΘΑ, στις οποίες συµπεριλαµβάνεται και η πρόταση για εγγραφή µαθητών στην Α΄ ∆ηµοτικού µετά τη συµπλήρωση της ηλικίας των έξι ετών, η οποία είναι η µικρότερη ηλικία που συναντάται στις χώρες της Ε.Ε. Πρέπει λοιπόν να επανεξετασθεί το ηλικιακό όριο εγγραφής στην Α΄ ∆ηµοτικού στη χώρα».
Σε δεύτερη φάση, της αντιµετώπισης της κατάστασης, κρίνεται αναγκαία η στενή παρακολούθηση της πορείας των µαθητών Α΄ και Β΄ ∆ηµοτικού. Μάλιστα ο πανεπιστηµιακός προτείνει η αντιµετώπισή τους να γίνει οργανωµένα µε τη στήριξη του Περιφερειακού Συµβουλίου Εποπτών Ποιότητας, το οποίο να οργανώσει ένα Τµήµα Αλφαβητισµού και Λειτουργικού Εγγραµµατισµού. Σε αυτό το πλαίσιο, οι µαθητές Α΄ και Β΄ ∆ηµοτικού που παρουσιάζουν δυσκολίες στους εν λόγω τοµείς πρέπει να στηριχθούν µέσω εναλλακτικών διδακτικών προσεγγίσεων, ενισχυτικής διδασκαλίας και διαφοροποιηµένης µάθησης.
Πηγή: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
