Ανάμεσά τους, δύο πρώην δικαστές του Ανώτατου Δικαστηρίου (Supreme Court), δικαστές του Εφετείου, καθώς και πάνω από 70 κορυφαίοι δικηγόροι του Βασιλικού Συμβουλίου (King’s Counsel – KC).
Οι υπογράφοντες καλούν την κυβέρνηση του πρωθυπουργού Κιρ Στάρμερ να επιβάλει αμέσως κυρώσεις στο Ισραήλ, να αναστείλει τη «στρατηγική εταιρική σχέση» μέχρι το 2030 και να επανεξετάσει τις εμπορικές σχέσεις με το ισραηλινό κράτος. Στην επιστολή, οι νομικοί υποστηρίζουν ότι το Ηνωμένο Βασίλειο έχει αποτύχει να τηρήσει τις θεμελιώδεις διεθνείς νομικές του υποχρεώσεις, ενώ επισημαίνουν ότι διακυβεύεται η ίδια η αρχιτεκτονική του διεθνούς νομικού συστήματος.
Η ουσία των αιτημάτων
Οι νομομαθείς αναφέρουν ρητά ότι διαπράττονται εγκλήματα πολέμου, εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και σοβαρές παραβιάσεις του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου στην Παλαιστίνη. Τονίζουν πως υπάρχουν αυξανόμενα τεκμήρια γενοκτονίας ή, τουλάχιστον, σοβαρού κινδύνου εκδήλωσής της. Χαρακτηριστικά παρατίθεται η πρόσφατη δήλωση του Ισραηλινού υπουργού Οικονομικών, Μπεζαλέλ Σμότριτς, ο οποίος είπε πως ο στρατός του Ισραήλ θα «εξαλείψει» ό,τι έχει απομείνει από τη Γάζα.
«Όλα τα κράτη, περιλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου, έχουν νομική υποχρέωση να λάβουν κάθε εύλογο μέτρο εντός των δυνατοτήτων τους για να αποτρέψουν και να τιμωρήσουν τη γενοκτονία, να διασφαλίσουν τον σεβασμό του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου και να δώσουν τέλος στις παραβιάσεις του δικαιώματος αυτοδιάθεσης», αναφέρει η επιστολή.
Παρά την ανακοίνωση του υπουργού Εξωτερικών Ντέιβιντ Λάμι την περασμένη εβδομάδα για αναστολή των διαπραγματεύσεων ενός νέου εμπορικού συμφώνου με το Ισραήλ, οι υπογράφοντες επιμένουν ότι αυτό δεν αρκεί. Αντιθέτως, ζητούν άμεση επιβολή εμπορικών κυρώσεων και περιοριστικών μέτρων σε Ισραηλινούς υπουργούς και ανώτατα στελέχη του στρατού που κατηγορούνται για υποκίνηση ή υποστήριξη γενοκτονικών πράξεων ή για προώθηση παράνομων εποικισμών.
Η διάσταση του ΟΗΕ
Σημαντική θέση καταλαμβάνει στην επιστολή και η σφοδρή κριτική προς τις ενέργειες του Ισραήλ έναντι του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Όπως αναφέρεται, το Ισραήλ προχώρησε σε απαγόρευση λειτουργίας της UNRWA –της υπηρεσίας του ΟΗΕ για τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες– στη Γάζα , ενώ έχει επιτεθεί σε εγκαταστάσεις, περιουσίες και προσωπικό του ΟΗΕ.
Οι υπογράφοντες θεωρούν ότι αυτές οι ενέργειες συνιστούν ευθεία πρόκληση στο ίδιο τον καταστατικό χάρτη του ΟΗΕ και ζητούν από το Ηνωμένο Βασίλειο, ως μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας, να εξετάσει σοβαρά τη δυνατότητα έναρξης διαδικασίας αναστολής της ιδιότητας μέλους του Ισραήλ στον ΟΗΕ.
Πίεση προς την κυβέρνηση
Η επιστολή των 800 αυξάνει την πίεση προς την κυβέρνηση Στάρμερ, ειδικά τη στιγμή που ο Γενικός Εισαγγελέας, λόρδος Χέρμερ KC, πρόκειται να εκφωνήσει ομιλία για την κατάσταση της «διεθνούς έννομης τάξης» στο thinktank RUSI.
Τόσο βουλευτές του Εργατικού όσο και του Συντηρητικού κόμματος έχουν ήδη δηλώσει ότι η αναστολή των εμπορικών διαπραγματεύσεων δεν είναι επαρκής αντίδραση. Επιπλέον, σε προηγούμενη επιστολή τους, μέλη της νομικής κοινότητας είχαν τονίσει ότι η συνέχιση των εξαγωγών όπλων προς το Ισραήλ αποτελεί παραβίαση του διεθνούς δικαίου από το Ηνωμένο Βασίλειο. Η συγκεκριμένη πτυχή ωστόσο δεν αναφέρεται στην παρούσα επιστολή, καθώς εκκρεμεί δικαστική απόφαση επί του θέματος στο Ανώτατο Δικαστήριο του Λονδίνου.
Η επιστολή καταλήγει με μια δραματική έκκληση: το Ηνωμένο Βασίλειο οφείλει να επιδιώξει άμεση, άνευ όρων και μόνιμη κατάπαυση του πυρός, αποκατάσταση της απρόσκοπτης πρόσβασης της ανθρωπιστικής βοήθειας, και άρση της απαγόρευσης λειτουργίας της UNRWA.
Επιπλέον, ζητείται από την κυβέρνηση να επιβεβαιώσει ρητά ότι θα εκτελέσει εντάλματα σύλληψης που εξέδωσε το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ) για τον πρωθυπουργό του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, και τον πρώην υπουργό Άμυνας, Γιοάβ Γκάλαντ.
Το υπόβαθρο της κρίσης
Από τις 7 Οκτωβρίου 2023, οπότε και ξεκίνησε η μεγάλη ισραηλινή στρατιωτική επιχείρηση ως απάντηση στην επίθεση της Χαμάς στο νότιο Ισραήλ με 1.200 θύματα, έχουν χάσει τη ζωή τους περισσότεροι από 53.000 Παλαιστίνιοι, σύμφωνα με τις υγειονομικές αρχές της Γάζας.
Το πιο πρόσφατο περιστατικό φρίκης σημειώθηκε τη Δευτέρα, όταν ισραηλινό πλήγμα σε σχολείο που είχε μετατραπεί σε καταφύγιο προσφύγων είχε ως αποτέλεσμα 36 θανάτους, ενώ τα θύματα κοιμούνταν.
Ακόμη και η Γερμανία, ιστορικός σύμμαχος του Ισραήλ, άρχισε να εκφράζει δημόσια ανησυχία, με τον καγκελάριο Φρίντριχ Μερτς να δηλώνει ότι οι επιθέσεις κατά αμάχων «δεν μπορούν πλέον να δικαιολογηθούν ως αγώνας κατά της τρομοκρατίας της Χαμάς».
Το μήνυμα της επιστολής είναι σαφές: η απραξία υπονομεύει όχι μόνο το κύρος του Ηνωμένου Βασιλείου, αλλά και το σύνολο του διεθνούς δικαίου. Το ερώτημα που τίθεται τώρα είναι αν η κυβέρνηση θα ανταποκριθεί στο κάλεσμα της νομικής της κοινότητας – και πότε.
