Μηνιγγιτιδοκοκκική νόσος

Η μηνιγγίτιδα είναι φλεγμονή των μηνίγγων του εγκέφαλου, είναι συνήθως εποχιακή λοιμώδης νόσος της οποίας τα περισσότερα κρούσματα παρουσιάζονται κυρίως στο τέλος του χειμώνα και στις αρχές της άνοιξης, Αιτιολογικός παράγων στη μολυσματική αυτή τη λοιμώδη νόσο είναι ιοί και μικρόβια Μεταδίδεται από υγιείς μικροβιοφορείς γιατί  σε ποσοστό 3- 15% των ανθρώπων φέρουν στον ρινοφάρυγγα τους τον μηνιγγιτιδόκοκκο χωρίς αυτοί να είναι άρρωστοι. Τα σταγονίδια αυτών των φορέων τα οποία  εκπέμπονται με την ομιλία,  το βήχα, και το φτάρνισμα,  είναι φορτισμένα με το μικρόβιο και έτσι διασπείρεται στο περιβάλλον το μικρόβιο. Οι φορείς δεν εμφανίζουν κλινικά συμπτώματα της νόσου έκτος από μόνο λίγα άτομα ευαίσθητα προς το μικρόβιο αυτό. Η νόσος είναι δύσκολο  να  διαγνωστεί  γιατί τα  συμπτώματα είναι μη ειδικά και ομοιάζουν με  αυτά  της Γρίπης με αποτέλεσμα να είναι δύσκολη η  διάγνωση της  Μηνιγγίτιδας σε  πρώιμο  στάδιο. Από  τη  νόσο  αυτή κινδυνεύουν βρέφη, νήπια και  νεαροί  ενήλικες. Εμφάνιση της νόσου εξαρτάται από το είδος του μικροβιακού στελέχους, τη φυσική άμυνα του οργανισμού, την ευπάθεια την  οποία έχει προς το μικρόβιο, την κόπωση, τη κακουχία και την συχνή παρουσία σε κλειστούς χώρους όπου υπάρχει συνωστισμός ατόμων (σχολεία στρατόπεδα, κινηματογράφους κ.α. ). Ο χρόνος επώασης είναι 2-10 ημέρες, άλλα συνήθως εμφανίζονται τα συμπτώματα 3-5 ημέρες μετά τη μόλυνση. Η περίοδος μεταδόσεως της νόσου αρκεί για όσο διάστημα το μικρόβιο αποβάλλεται με τις ρινοφαρυγγικές εκκρίσεις του άρρωστου. Μετά από την έναρξη της θεραπείας ο μικροοργανισμός σταματά να αποβάλλεται μέσα στις επόμενες 24-48 ώρες. Εργαστηριακά η μηνιγγίτιδα διαχωρίζεται στην ιογενή και την μικροβιακή μηνιγγίτιδα. Η ιογενής μηνιγγίτιδα είναι πιο συχνή η οποία όμως δεν ανταποκρίνεται στα αντιβιοτικά, αλλά είναι λιγότερο σοβαρή. Οι ιοί οι οποίοι μπορεί να προκαλέσουν μηνιγγίτιδα είναι μετά από κλινικές και εργαστηριακές μελέτες, οι ιοί της ανεμοβλογιάς, της παρωτίτιδας, της ιλαράς  αλλά και διάφοροι εντεροϊοί. Η μικροβιακή ή βακτηριακή μηνιγγίτιδα είναι πιο σοβαρή και λιγότερο συχνή. Τρία μικρόβια προκαλούν μικροβιακή μηνιγγίτιδα 1- ο αιμόφιλος της ινφλουέντσας ο οποίος προσβάλει πολύ μικρά παιδιά 2-ο πνευμονιόκοκκος 3-ο μηνιγγιτιδόκοκκος  (5 κυρίως τύπους Ορό  ομάδες Α ,Β,C,Y,W ) 0 οποίος προκαλεί λίγα κρούσματα αλλά μπορεί να προκαλέσει και επιδημίες.  Η  Οροομάδα  Β είναι  η  επικρατέστερη σε  όλη  την  Ευρώπη με ποσοστό 90% και  εμφανίζεται σε ολόκληρο το κόσμο. Πρέπει να γνωρίζουμε ότι η συμπτωματολογία μεταξύ ιογενούς  και μικροβιακής μηνιγγίτιδας είναι ίδια και ο διαγνωστικός διαχωρισμός γίνεται μόνο με εργαστηριακές εξετάσεις στο νοσοκομείο. ΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ- Η νόσος είναι ύπουλη,  έχουμε αιφνίδια ή σταδιακή έναρξη αυτής  με υψηλό πυρετό, - δυνατό πονοκέφαλο-ναυτία - εμετοί -αυχενική δυσκαμψία , συχνά εμφανίζεται εξάνθημα,  ενώ πολλές φορές παρουσιάζεται παραλήρημα και κώμα. Είναι δυνατόν να έχουμε και την κεραυνοβόλο μορφή η οποία παρουσιάζει αιφνίδια καταβολή των δυνάμεων και φαινόμενα κυκλοφοριακής καταπληξίας. Αυτά τα συμπτώματα παρατηρούνται στα μεγαλυτέρα παιδιά. Στα βρέφη και νεογνά τα συμπτώματα είναι άτυπα με πυρετό, ανορεξία, λήθαργο, ενώ τα μωρά είναι υποτονικά η ευερέθιστα. Μεγάλη είναι η θνησιμότητα - περίπου 50%, εάν δεν γίνει γρήγορα η διάγνωση και  θεραπεία, Εάν  αμέσως αρχίσει θεραπεία τότε η θνησιμότητα περιορίζεται και φθάνει το 10%. Το κατάλληλο αντιβιοτικό για τους  υγιείς φορείς  είναι η Ριφαμπικίνη.  Μετά την  χορήγηση  του  αντιβιοτικού αυτού για 24  ώρες  ο  υγιής  φορέας γίνεται  αρνητικός. Όταν παρουσιασθεί  κρούσμα  μηνιγγίτιδας σε  κάποιο ίδρυμα  ομαδικής  διαβίωσης ( σχολείο, νηπιαγωγεία, στρατώνες, πλοία,) συνίσταται αραίωση  των ατόμων,  αερισμός των χωρών, καθώς και χορήγηση  αντιβιοτικών (ριφαμπικίνη) μόνο σε άτομα που  είχαν στενή επαφή.  Το εμβόλιο είναι προληπτικό  μέτρο άλλα γίνεται επίσης  κυρίως  σε άτομα υψηλού  κινδύνου, και σε άτομα τα  οποία πρόκειται  να ταξιδέψουν σε  περιοχές που  υπάρχει επιδημία μηνιγγιτιδοκοκκικής μηνιγγίτιδας. Είναι απαραίτητο η θεραπεία να αρχίσει αμέσως εάν κλινικά υπάρχει υποψία της νόσου και μάλιστα με αντιβιοτικά τα οποία θα καλύπτουν και τις μήνιγγες και από άλλα μικρόβια όπως (πνευμονιόκοκκο αιμόφιλο ), γιατί αργεί η εργαστηριακή επιβεβαίωση για το είδος του μικροβίου. Τα αντιβιοτικά τα οποία χρησιμοποιούνται θεραπευτικά με καλά αποτελέσματα είναι η Πενικιλίνη και η Αμπικιλίνη. Προληπτική και προφυλακτική χορήγηση των αντιβιοτικών γίνεται μόνο σε άτομα του στενού περιβάλλοντος του άρρωστου και όχι σε όλα τα άτομα. Ο εμβολιασμός είναι βασικό  στοιχείο στο εμβολιαστικό πρόγραμμα των παιδιών και καθορίζεται από  τους παιδίατρους. Το εμβόλιο είναι πολυσακχαρικό και περιέχει πολυσακχαρίτες των μικροβιακών ομάδων του μηνιγγιτιδόκοκκου  Α,C,Y,W 135 γιατί οι τύποι  αυτοί του  μικροβίου είναι υπεύθυνοι για επιδημίες.  Τέλος το 50% των ενδημικών  περιστατικών στην Ελλάδα  οφείλονται στον τύπο της ορό ομάδας Β μηνιγγιτιδόκοκκου και για τον οποίο δεν υπήρχε εμβόλιο μέχρι πριν λίγο καιρό. Είναι γνωστό τα 2 τελευταία χρόνια ότι στην υπόλοιπη Ευρώπη κυκλοφορεί νέο εμβόλιο για την ορό ομάδα Β η  οποία προκαλεί την πλειονότητα των περιστατικών και το οποίο  έχει εγκριθεί και στην Ελλάδα.  Τώρα άρχισε  ήδη  να  χρησιμοποιείται. Τον εμβολισμό τον επιλέγουν οι παιδίατροι οι οποίοι συνιστούν ειδικά εμβόλια τα οποία έχουν στη διάθεση τους. Εμβολιασμό κάνουμε μετά   από απόφαση   παιδιάτρου σε άτομα >2 ετών με κίνδυνο να αρρωστήσουν, καθώς επίσης  σε άτομα  που  έχουν  ειδικά προβλήματα υγείας.  Επίσης γίνεται εμβολιασμός  και σε επιδημίες οι  οποίες   οφείλονται στον τύπο του μικροβίου  το  οποίο   υπάρχει στο εμβόλιο το  οποίο κυκλοφορεί