Τα άτομα που βρίσκονται στο λεγόμενο φάσμα του αυτισμού παρουσιάζουν δυσκολία σε όλες τις μορφές επικοινωνίας και έχουν απόκλιση στην αμοιβαία κοινωνική αλληλεπίδραση ( δυσκολεύονται να αλληλεπιδράσουν με τα άτομα γύρω τους). Τα συμπτώματα βέβαια και ο βαθμός των παραπάνω δυσκολιών εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες όπως η ηλικία, το νοητικό δυναμικό, την σοβαρότητα της διαταραχής, τον χαρακτήρα του ατόμου, το οικογενειακό περιβάλλον που το πλαισιώνει καθώς και η τυχόν συνύπαρξη άλλων ιατρικών θεμάτων.
Ο τρόπος χρήσης του λόγου αποτελεί μια από της σημαντικότερες δυσκολίες που παρουσιάζουν τα άτομα που βρίσκονται στο φάσμα του αυτισμού ανεξάρτητα από το επίπεδο κατάκτησης του. Έτσι το άτομο δυσκολεύεται κυρίως να διαχειριστεί τα πραγματολογικά στοιχεία (να χρησιμοποιήσει τον λόγο κατάλληλα και όπως απαιτούν οι συνθήκες την δεδομένη στιγμή). Έτσι ένα παιδί μπορεί να είναι μπροστά στην ταμία του μαγαζιού και να της λέει: «κοίτα το πουλί πετάει.» Το παιδί είναι σωστό σε όλα τα άλλα επίπεδα του λόγου αλλά όχι στο πραγματολογικό. Το δυσκολεύουν επίσης και τα σημασιολογικά στοιχεία του λόγου (η σημασία των λέξεων και των προτάσεων) . Επομένως η κατανόηση του λόγου είναι κυριολεκτική, δηλαδή χαρακτηρίζεται από την αδυναμία του ατόμου να κατανοήσει το αστείο, κάποιο υπονοούμενο ή τον μεταφορικό λόγο.
Ακόμα οι συζητήσεις με κάποιον συνομιλητή πλαισιώνονται συχνά από ερωτήσεις, οι οποίες όμως επαναλαμβάνονται ξανά και ξανά γιατί το αντικείμενο τους τραβά έντονα το ενδιαφέρον του ατόμου που βρίσκεται στο φάσμα του αυτισμού. Η συνεχόμενη ομιλία και επανάληψη εκφράζονται σε έναν μονόλογο που δεν σταματά. Η δυσκολία τους είναι έντονη όταν εμπλακούν σε έναν διάλογο, καθώς δεν μπορούν να διαχειριστούν, να αναλύσουν, να κατανοήσουν με ακρίβεια και τέλος να αλληλεπιδράσουν σωστά λεκτικά και στοχευμένα μέσα σε αυτή την διαδικασία. Συχνά βλέπουμε ότι υπάρχει λανθασμένη χρήση των αντωνυμιών, έτσι πολλές φορές γίνεται η χρήση των αντωνυμιών <<εσύ>> ή «αυτός» αντί <<εγώ>> όταν τα άτομα αυτά αναφέρονται στον εαυτό τους.
Τέλος παρουσιάζουν στον λόγο μια άμεση ηχολαλία, επανάληψη λέξεων, ολόκληρων προτάσεων, φράσεων που μόλις άκουσαν χωρίς όμως να υπάρχει κάποια μορφή ουσιαστικής επικοινωνίας μέσα από αυτήν την επανάληψη.
Ο λογοπεδικός με τις γνώσεις του δημιουργώντας ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα με τις κατάλληλες μεθόδους, συμβάλει σημαντικά στην βελτίωση των παραπάνω δυσκολιών στον λόγο.
