Η δημιουργία του φανταστικού φίλου δεν σχετίζεται με το φύλο. Παρ’ όλα αυτά, τα χαρακτηριστικά του φανταστικού φίλου διαφέρουν ανάλογα με το φύλο. Στα αγόρια, ο φανταστικός φίλος έχει πολλές ικανότητες, κάποιες από αυτές υπεράνθρωπες, ενώ στα κορίτσια ο φανταστικός φίλος είναι συνήθως λιγότερο ικανός. Επίσης, και τα αγόριακαι τα κορίτσια επιλέγουν φανταστικούς φίλους του ίδιου φύλου και μόνο τα κορίτσια ίσως επιλέξουν από το αντίθετο φύλο. Έχει συνήθως την ίδια ηλικία με το παιδί ή είναι λίγο μεγαλύτερος.
Ο φανταστικός φίλος δημιουργείται για πολλούς λόγους.Πρώτον, είναι βολικός. Παίζει τα παιχνίδια που θέλει το παιδί, δεν χρειάζεται το παιδί να μοιράζεται τα πράγματά του με πραγματικό άνθρωπο και δεν μιλάει. Μιλάει μόνο μέσα από το παιδί, άρα λέει αυτά που θέλει να πει το παιδί.
Έπειτα, ο φανταστικός φίλος είναι ο φταίχτης για όλα. Αυτός έσπασε το ποτήρι, χτύπησε το μικρότερο αδερφό ή έπεισε το παιδί να ανέβει στο δέντρο της αυλής. Έτσι, δεν παραβιάζει τους κανόνες του σπιτιού το παιδί αλλά ο φίλος.
Τρίτον, μέσα από το φανταστικό φίλο το παιδί μπορεί να εκφραστεί χωρίς να φοβάται τις συνέπειες. Αν δεν θέλει να πάει για παράδειγμα σε μία βαρετή επίσκεψη, δεν θα το πει ευθέως. Θα πει ότι ο φανταστικός φίλος δεν θέλει γιατί βαριέται αφού εκεί δεν θα έχει παιχνίδια.
Ο φανταστικός φίλος δημιουργείται και όταν το παιδί νιώθει φοβισμένο, λυπημένο ή απομονωμένο. Σε αυτή την περίπτωση, ο φανταστικός φίλος αποτελεί ασφαλή σχέση που τη χειρίζεται το παιδί, κάτι που μάλλον του λείπει από τις πραγματικές του σχέσεις.
Γενικά, δεν είναι καθόλου ανησυχητικό να υπάρχει φανταστικός φίλος, αλλά υπάρχουν κάποια όρια.Είναι σημαντικό ο φανταστικός φίλος να μη μονοπωλεί το ενδιαφέρον του παιδιού και το παιδί να θέλει να συναναστρέφεται και με πραγματικούς φίλους. Επιπλέον, ο φανταστικός φίλος μπορεί να συνοδεύει το παιδί και σε μεγαλύτερη ηλικία. Τότε πρέπει να εξετάσουμε γιατί το παιδί τον έχει ανάγκη, τι κενά του καλύπτει και να το βοηθήσουμε να τα καλύψει με πραγματικούς φίλους. Δεν έχει δηλαδή τόση σημασία η ηλικία όσο ο λόγος ύπαρξης του φανταστικού φίλου.
Οι γονείς δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να κοροϊδέψουμε, να απορρίψουμε ή να γελοιοποιήσουμε το παιδί ή τον φανταστικό φίλο του. Αντίθετα, μπορούμε να μπούμε κι εμείς στο παιχνίδι, να συνομιλήσουμε με το φίλο (μη φοβάστε ότι θα φανείτε ανόητοι που μιλάτε στον αέρα, μπορείτε να μάθετε πάρα πολλά πράγματα αφού στην ουσία σας απαντάει το παιδί) και αν ο φίλος είναι λίγο ζωηρός, να χρησιμοποιήσουμε το παιδί να του μάθει τους κανόνες του σπιτιού ή ό,τι άλλο χρειάζεται να μάθει.
Ουσιαστικά, μέσα από το φίλο, διδάσκουμε το παιδί μας. Αν λοιπόν γίνει μια ζημιά αλλά το παιδί σάς λέει ότι δεν το έκανε το ίδιο αλλά ο φανταστικός φίλος, ζητήστε από το παιδί να σας βοηθήσει να καθαρίσετε και υπενθυμίστε τους κανόνες στον φανταστικό φίλο, ακόμα και με τη βοήθεια του παιδιού.
Επιβάλλετε συνέπειες και στους δύο, στο παιδί γιατί δεν είπε στο φίλο του τι ισχύει στο σπίτι και στο «φίλο» γιατί δεν πρόσεξε. Έτσι το παιδί, μέσα από το φίλο, μαθαίνει να δέχεται συνέπειες και να γίνεται πιο υπεύθυνο. Μιλήστε στον αέρα, αλλά να είστε σίγουροι ότι το παιδί σάς ακούει.
Ο φανταστικός φίλος μπορεί να γίνει ένα πολύ καλό μέσο επικοινωνίας ανάμεσα στο παιδί και τον γονιό γιατί το παιδί μέσα από το φίλο του εκφράζει τις δικές του σκέψεις και τα δικά του συναισθήματα. Παράλληλα, είναι πολύ σημαντικό ο γονιός να ενθαρρύνει το παιδί να συναναστρέφεται και με πραγματικούς φίλους. Επιπλέον, ο γονιός πρέπει να χτίσει μια σχέση εμπιστοσύνης με το παιδί, ώστε αυτό να μάθει να εκφράζεται με ειλικρίνεια χωρίς την ανάγκη του φανταστικού φίλου.
