Η πλακέτα δημιουργήθηκε με σκοπό να αποτίσει φόρο τιμής στους Αυστραλούς ναύτες που υπηρέτησαν στη Λήμνο, συμπεριλαμβανομένων του υποβρυχίου AE2, του Μηχανικού Τάγματος Ναυτικών Γεφυροποιών (Royal Australian Naval Bridging Train), της Ναυτικής Μοίρας του 1918, καθώς και των Αυστραλών ναυτών που είναι θαμμένοι στο νησί.
Η επίσημη παρουσίαση της πλακέτας πραγματοποιήθηκε στα τέλη Ιουλίου στο Δημαρχείο της Μύρινας, παρουσία της Δημάρχου Λήμνου Ελεονώρας Γεώργα και του Αντιδημάρχου Δημήτρη Μπουλώτη. Την παράδοση έκανε ο εκπρόσωπος της Επιτροπής από τη Νότια Αυστραλία, Πίτερ Σωτηρόπουλος, συνοδευόμενος από τον πρόεδρο της Ομοσπονδίας Λημνίων Αυστραλίας, Χρήστο Μαραίρα, καθώς και τους Τζίμ Ελίας και Τζίμ Μαρινάκη.
Η ιστορική σύνδεση της Λήμνου με το Βασιλικό Αυστραλιανό Ναυτικό παραμένει σχετικά άγνωστη στο ευρύ κοινό, σε αντίθεση με την ευρέως αναγνωρισμένη συμβολή του νησιού ως βάση ανεφοδιασμού και ιατρικής περίθαλψης για τα στρατεύματα της ANZAC. Το νέο αυτό μνημείο στοχεύει στο να φωτίσει και να τιμήσει αυτήν τη λιγότερο γνωστή αλλά σημαντική πτυχή της ιστορίας.
Το υποβρύχιο AE2, ένα από τα πιο διάσημα πλοία της Αυστραλίας, κατέπλευσε στον κόλπο του Μούδρου τον Μάρτιο του 1915, και αναχώρησε από εκεί την ημέρα της απόβασης στην Καλλίπολη – 25 Απριλίου. Ήταν το πρώτο συμμαχικό σκάφος που κατάφερε να διαπλεύσει τα Δαρδανέλλια και να φτάσει στη Θάλασσα του Μαρμαρά, πριν το πλήρωμά του το βυθίσει σκόπιμα για να μην πέσει στα χέρια του εχθρού.
Ακολούθως, το Μηχανικό Τάγμα Ναυτικών Γεφυροποιών, που αριθμούσε περίπου 400 άνδρες, αποβιβάστηκε στον κόλπο Σούβλα τον Αύγουστο του 1915 και προσέφερε κρίσιμες υπηρεσίες – από την κατασκευή και συντήρηση προβλητών μέχρι επισκευές εξοπλισμού – υπό συνεχή εχθρικά πυρά. Ήταν από τους τελευταίους Αυστραλούς που εγκατέλειψαν την Καλλίπολη, καταλήγοντας στη Λήμνο πριν αναχωρήσουν για την Αίγυπτο.
Η σύνδεση του Βασιλικού Αυστραλιανού Ναυτικού με τη Λήμνο επεκτάθηκε και πέραν της Καλλίπολης. Το 1918, έξι αυστραλιανά πολεμικά πλοία, ανάμεσά τους τα HMAS Brisbane, Parramatta, Swan, Warrego, Yarra και Huon, περιπολούσαν στα νερά του Μούδρου και της Καλλίπολης. Μάλιστα, τον Ιανουάριο του 1918, τα HMAS Huon και Warrego μετέφεραν τον Έλληνα πρωθυπουργό Βενιζέλο και τη συνοδεία του από το Τάραντο στην Αθήνα.
Μετά την ανακωχή του Μούδρου τον Οκτώβριο του 1918, τρία από αυτά τα πλοία – τα Parramatta, Torrens και Brisbane – ηγήθηκαν του συμμαχικού στόλου που κατέπλευσε στην Κωνσταντινούπολη, ενώ τα Warrego, Swan και Huon συμμετείχαν στην κατοχή οθωμανικών λιμανιών.
Σημαντική μαρτυρία της ναυτικής παρουσίας στην περιοχή αποτελεί και ο φάρος στο ακρωτήρι Τούρκου Κεφάλι (σημερινή Πούντα). Σύμφωνα με έρευνες σε βρετανικά και αυστραλιανά αρχεία, θεωρείται πολύ πιθανό ότι ο φάρος αυτός ή ένας προγενέστερός του ανεγέρθηκε από Αυστραλούς μηχανικούς το 1915, ως μέρος της ναυτικής υποδομής για την ασφάλεια των συμμαχικών πλοίων στον κόλπο του Μούδρου.
Η πρόταση για την τοποθέτηση της νέας αναμνηστικής πλακέτας στον χώρο του φάρου αναδεικνύει την ιστορική σημασία του σημείου και τη διαχρονική σχέση του νησιού με το αυστραλιανό ναυτικό παρελθόν.
Η τελευταία επίσημη παρουσία αυστραλιανού πολεμικού πλοίου στη Λήμνο πριν την αναμνηστική επέτειο του 2015, ήταν το 1918 με το HMAS Brisbane. Το 2015, κατά τις εκδηλώσεις για τα 100 χρόνια από την Εκστρατεία της Καλλίπολης, το HMAS Success και το πλήρωμά του έδωσαν το «παρών», ενισχύοντας συμβολικά τον ιστορικό δεσμό ανάμεσα στην Αυστραλία και τη Λήμνο.
Ο Πίτερ Σωτηρόπουλος επισκέφθηκε τόσο τον κόλπο του Μούδρου όσο και τα μνήματα των Αυστραλών ναυτών στο Στρατιωτικό Νεκροταφείο Ανατολικού Μούδρου. Όπως δήλωσε, ήταν τιμή του να συμβάλει στην πραγματοποίηση αυτού του σημαντικού μνημείου που αναγνωρίζει τη θυσία νέων Αυστραλών στη Λήμνο.
Ο βουλευτής και μέλος της Επιτροπής, Λι Ταρλάμης OAM MP, εξέφρασε ευχαριστίες προς τον Πίτερ Σωτηρόπουλο, σημειώνοντας τη συμβολή του ιστορικού και γραμματέα της Επιτροπής, Τζιμ Κλάβεν OAM, στην υλοποίηση του έργου. Η Επιτροπή, όπως υπογράμμισε, συνεχίζει να εργάζεται με στόχο τη δημιουργία ενός πλήρους «μονοπατιού της ANZAC» στη Λήμνο.
Η Δήμαρχος Λήμνου Ελεονώρα Γεώργα και ο Αντιδήμαρχος Δημήτρης Μπουλώτης ευχαρίστησαν την Επιτροπή για την προσφορά και επισήμαναν τη σταθερή συνεργασία με τον Δήμο Λήμνου.
Η Επιτροπή βρίσκεται ήδη σε συνομιλίες με τον Δήμο Λήμνου για την επιλογή της καταλληλότερης τοποθεσίας για την τοποθέτηση της πλακέτας.
Πηγή: neoskosmos.com
