Παρόλο που δεν είμαστε σε θέση να προσδιορίσουμε τα ακριβή αίτια του προαναφερθέντος γεγονότος εικάζουμε ότι αυτό οφείλεται σε μια σειρά παραγόντων όπως η συσσώρευση των ορθογραφικών κανόνων και των γραμματικών και συντακτικών φαινομένων στα σχολικά εγχειρίδια με αποτέλεσμα την μη επαρκή αφομοίωσή τους από τους μαθητές, η απομάκρυνση από τα έντυπα μέσα και από την κλασσική, κατά κάποιον τρόπο, μέθοδο εκμάθησης, όπως είναι το χαρτί και το μολύβι λόγω της τεχνολογικής ¨έκρηξης¨ αλλά και η ελλιπής εξάσκηση και ενασχόληση των μαθητών, η οποία πολλές φορές περιορίζεται μόνο στην πρόταση, την παράγραφο ή τις λέξεις που ανατίθενται προς εκμάθηση από τον εκπαιδευτικό.
Πριν προβούμε στην αναφορά ορισμένων χρήσιμων τεχνικών, τόσο για τους εκπαιδευτικούς όσο και για τους γονείς, για την βελτίωση της ορθογραφίας του παιδιού, θεωρούμε σκόπιμο να παραθέσουμε τον ορισμό της ορθογραφημένης γραφής.
Ορισμός ορθογραφίας
Με τον όρο ορθογραφία ονομάζουμε το σύνολο των κανόνων που αφορούν τη γραπτή απεικόνιση των λέξεων μιας γλώσσας. Με αυτήν την έννοια στην ορθογραφία συμπεριλαμβάνονται οι κανόνες συλλαβισμού και η χρήση των σημείων στίξης.
Η ορθογραφία είναι μια σύνθετη διαδικασία καθώς σχετίζεται με μια σειρά φωνημικών, μορφολογικών και γραμματικών κανόνων. Η κατάκτηση της είναι αποτέλεσμα διδασκαλίας και σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με την αναγνωστική ικανότητα του ατόμου ενώ αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση επιτυχούς επικοινωνίας.
Τεχνικές βελτίωσης της ορθογραφίας
- Συστηματική ενασχόληση με την ορθογραφία.
Η ενασχόληση με την ορθογραφία δεν πρέπει να περιορίζεται στην εκμάθηση ορισμένων λέξεων που ανατίθενται από τον δάσκαλο για την επόμενη μέρα και οι οποίες τις περισσότερες φορές ¨παπαγαλίζονται¨. Αντιθέτως αυτό θα πρέπει να συμβαίνει με κάθε ευκαιρία κατά τη διάρκεια της ημέρας.
- ¨Παιγνιώδης¨ ορθογραφία
Μπορείτε να κεντρίσετε το ενδιαφέρον του παιδιού ως προς την ενασχόληση του με την ορθογραφία αν οι ασκήσεις του δίνονται σε διαφορετική μορφή όπως είναι παραδείγματος χάριν τα κρυπτόλεξα, τα εικονόλεξα, τα σταυρόλεξα, οι ακροστιχίδες. Οι ¨Λεξομαχίες¨ είναι, επίσης, ένας ευχάριστος τρόπος εξάσκησης στην ορθογραφία, καθώς, και επιτραπέζια που ζητούν τη δημιουργία λέξεων.
- Βάλτε χρώμα
Ο χρωματισμός των ¨δύσκολων σημείων¨ των λέξεων βοηθά κατά ένα βαθμό στην ορθογραφημένη γραφή καθώς αυτή βασίζεται, κατά ένα μεγάλο ποσοστό, στην οπτική μνήμη του παιδιού. Προς αυτή την κατεύθυνση βοηθά και η χρήση διαφορετικής γραμματοσειράς ή η σύνδεση εικόνας με λέξη και τα εικονογραφήματα.
- Συχνή υπενθύμιση των ορθογραφικών κανόνων
Μπορείτε να φτιάξετε έναν πίνακα (πολύχρωμο και ευφάνταστο) με τους βασικούς ορθογραφικούς κανόνες ή τους κανόνες που πρέπει να μάθει το παιδί και να τον τοποθετήσετε σε σημείο όπου θα μπορεί ανά πάσα ώρα να τον συμβουλεύεται.
- Λεξικό ανά χείρας
Παρακινείστε το παιδί να χρησιμοποιεί το λεξικό αφού πρώτα του δείξετε τον τρόπο.
- Οικογένειες λέξεων
Ζητήστε από το παιδί να βρει παράγωγα από μια λέξη και επισημάνετε τα κοινά σημεία. Στη συνέχεια μπορείτε να πείτε στο παιδί να γράψει ορισμένες προτάσεις από τις λέξεις αυτές ή ακόμη και μια μικρή ιστορία.
- Αφήστε το παιδί να διορθώσει μόνο του τα λάθη
Παρακινήστε το παιδί να ελέγχει μόνο του κάθε φορά αυτό που γράφει και να διορθώνει τα λάθη του. Σε περίπτωση που το παιδί δεν εντοπίσει το λάθος ή τα λάθη του και η διόρθωση γίνει από εσάς, καλό θα ήταν να του εξηγείτε σε ποιον ορθογραφικό κανόνα βασίζεστε κάθε φορά.
- Κατηγοριοποιήστε τα λάθη του παιδιού
Εντοπίστε τα συστηματικά λάθη του παιδιού και οργανώστε τα σε πίνακες. Στη συνέχεια επιδοθείτε σε συστηματική εξάσκηση και υπενθύμιση των αντίστοιχων κανόνων.
__________________________
Η Πηνελόπη Τσακανίκα είναι Ειδική Παιδαγωγός, Απόφοιτη του Τμήματος Ειδικής Αγωγής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, με Μεταπτυχιακές Σπουδές στις Επιστήμες της Αγωγής - Ειδική Εκπαίδευση του Πανεπιστημίου Λευκωσίας και Εξειδικευμένη Επιμόρφωση σε θέματα Διδακτικών Παρεμβάσεων και Συμβουλευτικής Γονέων από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
