Βρίσκεστε εδώ:Αρχική>>Επιλεγμένα>>Όταν τα παιδιά δεν πετυχαίνουν τους στόχους «τους»

banner roots

Όταν τα παιδιά δεν πετυχαίνουν τους στόχους «τους»
29.08.2017 | 16:01

Όταν τα παιδιά δεν πετυχαίνουν τους στόχους «τους»

Συντάκτης:  FM 100 Newsroom
Κατηγορία: Επιλεγμένα

Γράφει ο Πέτρος Κεχαγιάς

Τα παιδιά είναι οι μικροί επιστήμονες της ζωής που μαθαίνουν τον κόσμο με τη δική τους, μοναδική μέθοδο. Όταν ένα πείραμά τους αποτύχει, είναι ευθύνη των ενηλίκων να τους δώσουμε τα σωστά «συστατικά» ώστε να ξεκινήσουν και πάλι από την αρχή, με διαφορετικούς όρους. 

Τα παιδιά έρχονται στον κόσμο ως βρέφη επιφορτισμένα με φόβο κι αγωνία, πλημμυρισμένα από εκατοντάδες ερεθίσματα τα οποία αδυνατούν να επεξεργαστούν και να ερμηνεύσουν, τουλάχιστον όχι όπως οι ενήλικες. Είναι εξοπλισμένα όμως με ένα καταπληκτικό εργαλείο που το μόνο που χρειάζεται για να λειτουργήσει προς όφελός τους είναι υποστήριξη και κατάλληλα ερεθίσματα. Το εργαλείο αυτό είναι ο παιδικός εγκέφαλος: τόσο ικανός για χαρά, ανεμελειά, περιέργεια, ζωντάνια και δράση, όσο και για απογοήτευση, παραίτηση, θλίψη και άγχος.

Ένα παιδί που αισθάνεται ασφάλεια με τις δυνατότητές του είναι πάντα πρόθυμο να προσπαθήσει να εξερευνήσει τον εαυτό του και τα όρια της δύναμής του. Τα παιδιά που χαρακτηρίζονται από υγιή και αποτελεσματική αυτοπεποίθηση γνωρίζουν πως μπορούν να συνεχίσουν να πειραματίζονται, ώστε να μάθουν τον κόσμο και τη θέση τους σε αυτόν, μέχρι το σημείο που φτάνουν τα δικά τους όρια, μέχρι το σημείο που το πείραμα δε θα γίνει επικίνδυνο για τα ίδια ή και τους άλλους και μέχρι εκεί που τους επιτρέπει η ηθική και ο σεβασμός.

Καθώς η παιδική ηλικία χαρακτηρίζεται ως η διαδικασία στην οποία ένας άνθρωπος χτίζει το υπόβαθρο για την ενήλικη ζωή του, είναι χρήσιμο για τους γονείς να κατανοήσουν πως με τις πράξεις και τα λόγια τους διαμορφώνουν τη μελλοντική συμπεριφορά του παιδιού τους, όπως και τον τρόπο με τον οποίο σκέφτεται για τον εαυτό του και τους άλλους. Μία κατάσταση η οποία συχνά προβληματίζει τους γονείς είναι η σχέση του παιδιού με τους στόχους που τίθενται. Κάτι όμως που ενίοτε διαφεύγει του προβληματισμού τους είναι εάν αυτοί οι στόχοι είναι του παιδιού τους ή δικοί τους.

Οι έλλειψη εμπειριών και βιωμάτων, η μη ολοκληρωμένη εικόνα για τον εαυτό τους, ο αναπτυσσόμενος ακόμη εγκέφαλος και ο συνεχής πειραματισμός θέτουν τα παιδιά σε μία μη προνομιακή θέση για να αποφασίσουν τα ίδια για τους στόχους που βάζουν στη ζωή τους. Αυτή η ευθύνη επιβαρύνει τους γονείς. Κάνουν όμως οι γονείς πάντα τις σωστές επιλογές για τα παιδιά τους;

Συναντώ συχνά στην κλινική πράξη γονείς που φτάνουν στο συμπέρασμα πως πιέζουν τα παιδιά τους να ακολουθήσουν και να κατακτήσουν στόχους που είχαν οι ίδιοι ανάγκη ως παιδιά και για κάποιους λόγους έμειναν ανεκπλήρωτοι ή δεν προχώρησαν όσο θα επιθυμούσαν σήμερα. Όταν συμβαίνει κάτι τέτοιο, το παιδί αναγκάζεται να υιοθετήσει στόχους που μπορεί να μην τους πιστεύει, όμως διστάζει να φέρει αντιρρήσεις για να μην απογοητεύσει τους γονείς. Τότε ξεκινάει μία διαδικασία πίεσης και αγωνίας μέσα στην οποία το παιδί αισθάνεται πως αν δεν επιτύχει στον στόχο που του έχει ανατεθεί, θα χάσει την αγάπη και την υποστήριξη του γονέα του. Ακόμη κι αν αυτό ακούγεται αβάσιμο σε έναν ενήλικα, για ένα παιδί μπορεί να είναι συχνά η πραγματικότητά του.

Ωστόσο, δεν είναι η απομάκρυνση από οποιοδήποτε στόχο η λύση στην παραπάνω δυσκολία, αλλά η ανακάλυψη ενός τέτοιου στόχου που να εκφράζει πραγματικά το παιδί και να του δίνει την ευχαρίστηση να εξερευνήσει τη διαδικασία μέχρι να τον επιτύχει. Όταν γονέας και παιδί συνεργάζονται για να βρουν τα πραγματικά ενδιαφέροντα και τις κλίσεις του παιδιού, τότε τίθεται μία καλή βάση για την επίτευξη του εκάστοτε στόχου. Όταν υπάρχει αληθινό ενδιαφέρον και αγάπη γι αυτό που κάνουμε, τότε οι πιθανότητες να πάει καλά είναι μεγαλύτερες.

Φυσικά, δεν είναι αρκετό μόνο το ενδιαφέρον για να τελεσφορήσει μία προσπάθεια του παιδιού, αλλά χρειάζονται επίσης οι δεξιότητες και η συνεχής υποστήριξη. Ένας στόχος λοιπόν θα πρέπει να ταιριάζει πραγματικά με την ιδιοσυγκρασία και τα θέλω του παιδιού, αλλά και επιπλέον να είναι εφικτός και επιτεύξιμος. Ακόμη, ένα καθήκον του γονέα που καλείται να υποστηρίξει το παιδί του, είναι να το αποτρέψει με το να αφιερωθεί σε στόχους για τους οποίους δε διαθέτει ακόμη τις δεξιότητες και συνεπώς οι στόχοι αυτοί δεν είναι εφικτοί. Ένα κορίτσι για παράδειγμα μπορεί να λατρεύει το τραγούδι και η επιθυμία της να αναγνωριστεί ως ταλέντο στην ερμηνεία αγγλόφωνων τραγουδιών να είναι πραγματικά δική της, όμως εάν λείπουν βασικές δεξιότητες όπως η «καλή φωνή» και η ακουστική αντίληψη της σωστής προφοράς της γλώσσας, ίσως θα πρέπει να αναζητήσει κάποιον άλλον στόχο μέχρι να κατακτήσει τις παραπάνω δεξιότητες. Είναι γεγονός πως όταν αφιερωνόμαστε σε μη εφικτούς στόχους, όσο κι αν αγαπάμε αυτό που κάνουμε, η απογοήτευση δεν αργεί να έρθει.

Τέλος, όταν πληρούνται τα παραπάνω, η υποστήριξη από τη μεριά του γονέα θα πρέπει να είναι διαρκής και άνευ όρων. Θα τύχει πολλές φορές στη ζωή του παιδιού, μέσα στη διαδικασία ενασχόλησης με τον στόχο του, να απογοητευτεί, να μετανιώσει για την απόφασή του, να φοβηθεί και να παραιτηθεί. Είναι επίσης πιθανό να αποτύχει και να αισθανθεί άσχημα με τον εαυτό του και να βιώσει ενοχές. Ένας γονέας όμως που κατανοεί πως μέσα από τα λάθη και τις αποτυχίες μαθαίνουμε καλύτερα τον εαυτό μας, που φροντίζει να μη ξεχνάει πως μία αποτυχία δε φέρνει κανένα τέλος και που δε σταμάτει να δείχνει την αληθινή του αγάπη, ακόμη και στην αποτυχία, είναι ο γονέας ο οποίος θα διδάξει στο παιδί του να μην τα παρατάει μπροστά στις δυσκολίες της ζωής, αλλά να συνεχίζει να πειραματίζεται και να μαθαίνει με τη δική του ιδιαίτερη μέθοδο, συνεισφέροντας από τη μεριά του (ο γονέας) με καινούρια ερεθίσματα και προτροπές.

Φράσεις όπως «Τι θα μπορούσε να γίνει καλύτερα την επόμενη φορά;», «Τι έμαθες από αυτή την εμπειρία που θα μπορούσες να χρησιμοποιήσεις στην επόμενη προσπάθειά σου;», «Πόσο καλά αισθάνεσαι με την προσπάθειά σου, αν αφήσουμε στην άκρη το αποτέλεσμα;» βοηθούν τα παιδιά να μετατρέψουν την εμπειρία μίας αποτυχίας σε μία εμπειρία μάθησης που έχει θετικό πρόσιμο.

Άλλωστε, η ρήση ότι πολλές φορές δεν έχει σημασία ο προορισμός αλλά το ταξίδι, μπορεί να φανεί η πιο ορθή συμβουλή για ένα παιδί που τώρα μαθαίνει πώς να τα καταφέρνει στη ζωή του.

________________________________________________

Ο Πέτρος Κεχαγιάς είναι Ψυχολόγος / Ψυχοθεραπευτής, MSc Νευροψυχολογίας και Υπ. Διδάκτωρ Ψυχιατρικής Α.Π.Θ.
www.facebook.com/psychologoslimnos
www.psychologoslimnos.gr

 

Ακολουθήστε το limnosfm100.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
Μοιραστείτε το

stenos400x400

 

youtube channel