Βρίσκεστε εδώ:Αρχική>>Επιλεγμένα>>«Επαναδιαπραγμάτευση», η λέξη του 2012

banner roots

«Επαναδιαπραγμάτευση», η λέξη του 2012
02.01.2013 | 11:35

«Επαναδιαπραγμάτευση», η λέξη του 2012

Συντάκτρια:  Δέσποινα Βασιλειάδου
Κατηγορία: Επιλεγμένα

Το ιστολόγιο του συγγραφέα Νίκου Σαραντάκου διοργάνωσε για τρίτη συνεχόμενη χρονιά ψηφοφορία για την ανάδειξη της λέξης της χρονιάς. Λέξη λοιπόν της χρονιάς, ή αλλιώς η λέξη που ξεχώρισε για το 2012 είναι η "επαναδιαπραγμάτευση".

Το φετινό αποτέλεσμα ήταν ιδιαίτερα αμφίρροπο και κρίθηκε στις λεπτομέρειες. Την πρώτη θέση, διεκδίκησε το "εγέρθουτου", ενώ τις θέσεις του βάθρου συμπληρώνει η "αλληλεγγύη", η ανεργία και πολύ κοντά στην πέμπτη θέση, βρίσκεται η "δόση".

Η εξάδα κλείνει με τον ΣΥΡΙΖΑ και τους Συριζαίους, ενώ ακολουθεί μια καινούργια λέξη, το Μποζόνιο του Χιγκς και στη συνέχεια μια, σταθερή αξία, η "κρίση". Τρεις λέξεις ισοβαθμούν στην 9η-11η θέση: Παΐσιος/Παστίτσιος, αυτοκτονία και απαγκίστρωση, ενώ η δωδεκάδα κλείνει με τον (εκ)φασισμό.

Δείτε τον πλήρη πίνακα των αποτελεσμάτων εδώ

Πέρυσι είχαν μπει στην ψηφοφορία τριάντα λέξεις. Γιατί επιλέχθηκαν περισσότερες φέτος;

Κοιτάξτε, οι λέξεις προτείνονται από τους επισκέπτες του ιστολογίου, και εγώ με μερικούς συνεργάτες κάνουμε ξεσκαρτάρισμα. Φέτος έγιναν περισσότερες προτάσεις, η συμμετοχή των φίλων του ιστολογίου ήταν μεγαλύτερη, οπότε αναγκαστικά είχαμε και περισσότερες λέξεις στην ψηφοφορία.

Με ποιο κριτήριο επιλέχθηκαν οι φετινές λέξεις;

Λέξεις που ακούστηκαν πολύ μέσα στη χρονιά που κλείνει, λέξεις που σημάδεψαν τη χρονιά, λέξεις που γεννήθηκαν μέσα στη χρονιά.

Πως εμπνευστήκατε την ιδέα; Πρόκειται για την τρίτη χρονιά που διεξάγεται η ψηφοφορία;

Ναι, είναι η τρίτη χρονιά. Την ιδέα την εμπνεύστηκα από διάφορους λεξικογραφικούς ιστότοπους του εξωτερικού, που διοργανώνουν, εδώ και πολλά χρόνια ανάλογες ψηφοφορίες. Για παράδειγμα, φέτος οι λεξικογράφοι του βρετανικού Oxford διάλεξαν ως «Λέξη του 2012» τη λέξη omnishambles (θα το μεταφράζαμε «πανμπάχαλο»).

Ποια ήταν η περυσινή λέξη που "κέρδισε";

Λέξη του 2011 ήταν οι Αγανακτισμένοι, ενώ ακολούθησαν Κούρεμα και Χαράτσι. Το 2010 είχαμε πρώτο το Μνημόνιο, και μετά ΔουΝουΤου και Τρόικα.

Ποιος είναι κατά τη γνώμη σας ο πιο ενδιαφέρον νεολογισμός της χρονιάς;

Η φτωχοποίηση δεν είναι βέβαια φετινή λέξη, αλλά φέτος ακούστηκε πολύ. Επίσης ο δραχμαγεδδών, που μας ήρθε απέξω (συμφυρμός της δραχμής και του Αρμαγεδδώνα, της βιβλικής λέξης που χρησιμοποιείται για να περιγραφούν καταστροφές). Κι ένας δικός μας, γλωσσικός, η Φωνηεντιάδα, δηλαδή η σκοταδιστική εκστρατεία κατά της νέας γραμματικής του δημοτικού, με το έωλο επιχείρημα ότι δήθεν «καταργεί» φωνήεντα.

Πως κρίνετε την εξέλιξη της ελληνικής γλώσσας;

Δεν ανησυχώ καθόλου για την εξέλιξη της ελληνικής γλώσσας, αν και παρακολουθώ με θυμηδία τα μαργαριτάρια των νεοκαθαρευουσιάνων. 

Σας ανησυχεί η χρήση των greeklish;

Όχι, δεν με ανησυχεί, αν και ομολογώ ότι τα γκρίκλις με κουράζουν, τα έχω ξεσυνηθίσει. Παραδέχομαι όμως ότι είναι βολικά (και πιο οικονομικά, μην ξεχνάμε) όταν γράφεις σε κινητό τηλέφωνο. Δεν θεωρώ ότι αποτελούν κίνδυνο, και η πλειονότητα άλλωστε των γλωσσολόγων (με ορισμένες σημαντικές εξαιρέσεις, όπως τον Μπαμπινιώτη) την ίδια γνώμη έχει. Παρεμπιπτόντως, βλέπω ότι όσοι ενοχλούνται από τα γκρίκλις, επιμένουν περιέργως να τα γράφουν… στα αγγλικά, greeklish, γιατί άραγε;

Σήμερα η ελληνική γλώσσα είναι πιο "φτωχή" - απλοποιημένη όπως υποστηρίζουν πολλοί, ή απλά διαφοροποιείται;

Δεν πιστεύω ότι είναι πιο φτωχή η σημερινή ελληνική γλώσσα. Παρατηρώ ότι σήμερα παράγεται ασύγκριτα περισσότερος οργανωμένος λόγος στα ελληνικά απ' ό,τι οποτεδήποτε άλλοτε. Αυτό δεν είναι φτώχεια. Καθημερινά δημιουργούνται νέες λέξεις και νέες εκφράσεις, ενώ άλλες χάνονται. Κι εμένα με λυπεί ότι κάποιες λέξεις ξεχνιούνται (Το τελευταίο μου βιβλίο είναι αφιερωμένο ακριβώς στις Λέξεις που χάνονται), αλλά αυτή είναι η ζωή.

Τελικά οι λέξεις - δάνεια από τα αγγλικά, όπως τα spreads ή το Grexit, πρέπει να γράφονται στα ελληνικά;

Ασφαλώς οι λέξεις-δάνεια πρέπει να γράφονται στα ελληνικά, εκτός αν είναι πολύ πρόσφατα ή ασυμμόρφωτα ή ευκαιριακά δάνεια. Δηλαδή τα σπρεντ δεν υπάρχει κανείς απολύτως λόγος να τα γράψει κανείς με το λατινικό αλφάβητο. Βέβαια, παρατηρώ ότι κάποιοι, ίσως και από σουσουδισμό (αν και το φαινόμενο είναι πιο σύνθετο) προτιμούν να γράφουν στα ξένα ακόμα και λέξεις που έχουν μπει στα ελληνικά εδώ και δεκαετίες, π.χ. πάρτι, σταρ, σεξ!

Ποιες είναι οι λέξεις που ξεχώρισαν εν τέλει φέτος, κατά τη γνώμη σας;

Εγώ θα ξεχώριζα τη λέξη «επαναδιαπραγμάτευση», τη συντομότερη εννιασύλλαβη λέξη της ελληνικής γλώσσας. Ακουγόταν συνέχεια, σε όλες τις πτώσεις, μέχρι τις εκλογές, και μετά σταμάτησε να ακούγεται! Κι άλλη μια λέξη που πρέπει να ακούγεται όλο και περισσότερο: «αλληλεγγύη».

*Ο Νίκος Σαραντάκος γεννήθηκε στο Παλαιό Φάληρο το 1959. Σπούδασε χημικός μηχανικός και αγγλική φιλολογία. Εργάζεται ως μεταφραστής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο Λουξεμβούργο. Ενδιαφέρεται για τη φρασεολογία, την ετυμολογία και τη λεξικογραφία, καθώς και για την ιστορία της ελληνικής λογοτεχνίας.

Έχει εκδώσει δύο συλλογές διηγημάτων, τρία βιβλία για τη γλώσσα και άλλα, με τελευταίο το "Λέξεις που χάνονται" (εκδόσεις του Εικοστού πρώτου, 2011). Συνεργάζεται με την εφημερίδα Αυγή και με διάφορα περιοδικά. Δημοσιεύει τα κείμενά του, γλωσσικά και άλλα, στο ιστολόγιο sarantakos.wordpress.com.

 

 

 

Ακολουθήστε το limnosfm100.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
Μοιραστείτε το

stenos400x400

 

youtube channel