Οι ΗΠΑ έχουν θέση σε ετοιμότητα εφαρμογή όλες τις δυνάμεις τους για να ξεκινήσουν στρατιωτική δράση, ωστόσο η Ρωσία έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι δεν έχει τέτοια σχέδια. Αυτό που θα συμβεί στο άμεσο μέλλον θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο ολόκληρη τη δομή ασφαλείας της Ευρώπης , υπογραμμίζει ο συντάκτης του BBC Paul Kirby.
Γιατί η Ρωσία απειλεί την Ουκρανία;
Ρωσία αντιστέκεται εδώ και πολύ καιρό στην προσπάθεια της Ουκρανίας να ενταχθεί στους ευρωπαϊκούς θεσμούς, και ειδικότερα στο ΝΑΤΟ. Το βασικό αίτημά της είναι η Δύση να εγγυηθεί ότι η Ουκρανία δεν θα ενταχθεί στον Οργανισμό του Βορειοατλαντικού Συμφώνου, μια αμυντική συμμαχία 30 χωρών.
Η Ουκρανία μοιράζεται σύνορα τόσο με την ΕΕ όσο και με τη Ρωσία, αλλά ως πρώην σοβιετική δημοκρατία έχει έντονους και ευρείς κοινωνικούς και πολιτιστικούς δεσμούς με τη Ρωσία, και τα ρωσικά μιλούνται ευρέως εκεί.
Η απειλή της Μόσχας λαμβάνεται σοβαρά υπόψη επειδή η Ρωσία έχει εισβάλει στην Ουκρανία στο παρελθόν.
Όταν οι Ουκρανοί καθαίρεσαν τον φιλορώσο πρόεδρό τους στις αρχές του 2014, η Ρωσία προσάρτησε τη νότια χερσόνησο της Κριμαίας στην Ουκρανία και υποστήριξε τους αυτονομιστές που κατέλαβαν μεγάλες περιοχές της ανατολικής Ουκρανίας. Από τότε οι αντάρτες πολεμούν τον ουκρανικό στρατό, σε μια σύγκρουση που έχει στοιχίσει τη ζωή σε περισσότερους από 14.000 ανθρώπους.
Πόσο μεγάλος είναι ο κίνδυνος της ρωσικής εισβολής;
Η Ρωσία είναι ανένδοτη ότι δεν σκοπεύει να επιτεθεί στην Ουκρανία και ο επικεφαλής των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών Σεργκέι Ναρίσκιν καταδίκασε τα “επικίνδυνα ψέματα” που διαδίδονται από τις ΗΠΑ και τις δυτικές πρωτεύουσες.
Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ προειδοποιεί ότι ο κίνδυνος σύγκρουσης είναι πολύ πραγματικός. Οι ΗΠΑ λένε ότι μια ρωσική εισβολή θα μπορούσε να συμβεί οποιαδήποτε μέρα, αλλά δεν γνωρίζουν εάν ο πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν το έχει αποφασίσει. Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν κάλεσε τους πολίτες των ΗΠΑ να εγκαταλείψουν την Ουκρανία. Το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ιαπωνία, οι Κάτω Χώρες, η Λετονία , η Νορβηγία και άλλες χώρες της Δύσης ακολούθησαν όλες το παράδειγμά των ΗΠΑ.
Σύμφωνα με τον πρωθυπουργό του Ηνωμένου Βασιλείου Μπόρις Τζόνσον: “Αυτή είναι ίσως η πιο επικίνδυνη στιγμή τις αμέσως επόμενες μέρες. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη κρίση ασφάλειας που αντιμετωπίζει η Ευρώπη εδώ και δεκαετίες και πρέπει να την ξεπεράσουμε”.
Ο ανώτατος στρατιωτικός αξιωματούχος του προέδρου Μπάιντεν, στρατηγός Μαρκ Μίλλεϊ, προειδοποίησε ότι το μέγεθος των ρωσικών δυνάμεων σε περίπτωση που η Μόσχα αποφασίσει την εισβολή θα προκαλέσει σημαντικό αριθμό θυμάτων και οι μάχες στις αστικές περιοχές θα είναι τρομακτικές.
Η Ουκρανία είναι λιγότερο πεπεισμένη για τον κίνδυνο και ο πρόεδρός της έχει απευθύνει έκκληση στη Δύση να μην σπείρει “πανικό”. Η Γαλλία πιστεύει ότι ο κύριος στόχος του κ. Πούτιν είναι η επίτευξη μιας καλύτερης συμφωνίας ασφάλειας.
Ωστόσο, ο πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν έχει απειλήσει με “κατάλληλα στρατιωτικά αντίποινα” εάν συνεχιστεί αυτό που αποκαλεί επιθετική προσέγγιση της Δύσης.
Χιλιάδες Ρωσικά στρατεύματα συμμετέχουν σε ασκήσεις στη Λευκορωσία, κοντά στα σύνορα, μήκους 1.084 χιλιομέτρων, με την Ουκρανία.
Τι θέλει η Ρωσία από το ΝΑΤΟ;
Η Ρωσία κάνει λόγο για "στιγμή της αλήθειας" όταν ζητάει την αναδιατύπωση της σχέσης της με το ΝΑΤΟ. "Για εμάς είναι απόλυτη υποχρέωσή μας να διασφαλίσουμε ότι η Ουκρανία δεν θα γίνει ποτέ μέλος του ΝΑΤΟ", επανέλαβε πρόσφατα ο Ρώσος υφυπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Ριαμπκόφ.
Ο πρόεδρος Πούτιν εξήγησε ότι εάν η Ουκρανία ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, η συμμαχία ενδέχεται να προσπαθήσει να ανακαταλάβει την Κριμαία.
Η Μόσχα κατηγορεί τις χώρες του ΝΑΤΟ ότι "τροφοδοτούν" την Ουκρανία με όπλα και τις ΗΠΑ ότι πυροδοτούν εντάσεις για να παρεμποδίσουν την ανάπτυξη της Ρωσίας. Ο Πούτιν έχει διαμαρτυρηθεί ότι η Ρωσία “δεν έχει πουθενά αλλού να υποχωρήσει - νομίζουν ότι θα καθίσουμε άπραγοι;”.
Στην πραγματικότητα, η Ρωσία επιδιώκει το ΝΑΤΟ να επιστρέψει στα σύνορά του πριν από το 1997.
Απαιτεί να σταματήσει η επέκταση της Ατλαντικής Συμμαχίας προς ανατολάς και τερματισμό της στρατιωτικής δραστηριότητας του ΝΑΤΟ στην Ανατολική Ευρώπη. Αυτό θα σήμαινε την αποχώρηση μονάδων μάχης από την Πολωνία και τις δημοκρατίες της Βαλτικής - Εσθονία, Λετονία και της Λιθουανία - καθώς και την ανάπτυξη πυραύλων σε χώρες όπως η Πολωνία και η Ρουμανία.
Στα μάτια του προέδρου Πούτιν, η Δύση υποσχέθηκε το 1990 ότι το ΝΑΤΟ θα επεκτεινόταν "ούτε μια ίντσα προς τα ανατολικά", αλλά ούτως ή άλλως το έχει κάνει.
Αυτή δέσμευση της Δύσης έγινε πριν από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, ωστόσο, η υπόσχεση που δόθηκε στον τότε Σοβιετικό πρόεδρο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ αναφερόταν μόνο στην Ανατολική Γερμανία στο πλαίσιο μιας επανενωμένης Γερμανίας.
Ο κ. Γκορμπατσόφ δήλωσε αργότερα ότι “το θέμα της επέκτασης του ΝΑΤΟ δεν συζητήθηκε ποτέ” εκείνη την εποχή.
Η Ρωσία επίσης έχει προτείνει μια συνθήκη με τις ΗΠΑ που απαγορεύει την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων πέρα από τα εθνικά σύνορα.
Τι θέλει η Ρωσία από την Ουκρανία;
Η Ρωσία κατέλαβε την Κριμαία το 2014 υποστηρίζοντας ότι ήταν “ρωσική ιστορική αξίωση”. Η Ουκρανία ήταν μέρος της Σοβιετικής Ένωσης, η οποία κατέρρευσε τον Δεκέμβριο του 1991 και ο Βλαντιμίρ Πούτιν επανειλημμένα έχει τονίσει ότι τότε είχε συντελεστεί “η αποσύνθεση της ιστορικής Ρωσίας”.
Ένα στοιχείο στη σκέψη του προέδρου Πούτιν για την Ουκρανία γίνεται σαφές σε ένα μακροσκελές δικό του κείμενο πέρυσι, όταν αποκάλεσε τους Ρώσους και τους Ουκρανούς "ένα έθνος". Ο Ρώσος πρόεδρος χαρακτήρισε τους σημερινούς ηγέτες της Ουκρανίας - " πιόνια σε αντιρωσικό σχέδιο".
Η Ρωσία έχει επίσης απογοητευτεί από το γεγονός ότι η ειρηνευτική συμφωνία του Μινσκ το 2015 για την ανατολική Ουκρανία απέχει πολύ από την εκπλήρωση.
Δεν υπάρχουν ακόμη ρυθμίσεις για ανεξάρτητες εκλογές στις αυτονομιστικές περιοχές. Η Ρωσία αρνείται τις κατηγορίες ότι φέρει την ευθύνη για την παρατεταμένη σύγκρουση στην ανατολική Ουκρανία.
