Τα μυθιστορήματα που αναφέρονται σε πραγματικά γεγονότα οφείλουν να τα σέβονται και αυτό έκανε η κα Λιάσκα.
Η άγνωστη σε μένα μέχρι τελευταία Μαρία Λιάσκα μου κίνησε την περιέργεια για το τι έχει να μας πει αλλά και πως μπορεί να μας το πει μια νέα κοπέλα που ζει στη Λήμνο. Βλέποντας ότι το θέμα του βιβλίου της αναφέρεται σε ιστορικά γεγονότα της πατρίδας μας θεώρησα μεγάλη την πρόκληση και παράτολμο το εγχείρημα.
Έτσι πήρα το βιβλίο της και το διάβασα με μεγάλη προσοχή και ομολογώ με κριτική διάθεση.
Η Μαρία Λιάσκα ακολούθησε τη γραμμή μεγάλων συγγραφέων μας που μας προσέφεραν λαμπρά ιστορικά μυθιστορήματα όπως ο Τάσος Αθανασιάδης , η Διδώ Σωτηρίου, ο Στρατής Τσίρκας και άλλοι. Μελέτησε καλά την ιστορία και χρησιμοποίησε ένα εύρημα για να μας την παρουσιάσει με ζωντάνια μέσα από τις διηγήσεις και τα ημερολόγια των ηρώων της. Το βιβλίο της αποτελεί ένα απλό αλλά πολύτιμο μάθημα ιστορίας του εικοστού αιώνα.
Ο Ελληνισμός της Αιγύπτου στα τέλη του 19ου αιώνα, η Μικρασιατική καταστροφή, το Ιδιώνυμο, η Κατοχή η αντίσταση, ο εμφύλιος, η Χούντα και η πτώση της, η άνοδος του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία, αποτελούν τα βασικά ιστορικά γεγονότα γύρω από τα οποία πλάθεται η ιστορία μιας οικογένειας. Πρωταγωνιστικός ρόλος δίνεται στις γυναίκες που διχάζονται ανάμεσα στη μητρότητα και την ιδεολογική συνέπεια. Με μαεστρία η Μαρία Λιάσκα τα βλέπει όλα αυτά και τοποθετεί τους ήρωες της να τα ζουν και να τα διηγούνται.
Δεν γνωρίζω αν τα ημερολόγια και οι διηγήσεις είναι αληθινές ούτε έχει και μεγάλη σημασία. Η Μαρία τις κάνει να φαίνονται αληθινές και συνηθισμένες. Διαβάζοντας το βιβλίο της για δεύτερη φορά είχα μπροστά μου και τη λίστα των ιστορικών γεγονότων προσπαθώντας να τα ταυτίσω με τη διήγησή της. Σε καμία περίπτωση δεν εντόπισα ιστορική ανακολουθία και αυθαιρεσία. Τα μυθιστορήματα που αναφέρονται σε πραγματικά γεγονότα οφείλουν να τα σέβονται και αυτό έκανε η κα Λιάσκα.
Δεν έχει μονομέρεια , εμπάθεια και δογματισμό η διήγηση της Μαρίας Λιάσκα. Όλες οι απόψεις χωρούν παρουσιάζονται, δοκιμάζονται και κρίνονται. Η διένεξη στην αριστερή παράταξη παρουσιάζεται χωρίς ταμπού σε τέτοιο μάλιστα βαθμό που μπορεί να δώσει επιχειρήματα εναντίον της στον απρόσεκτο και προκατειλημμένο αναγνώστη. Η βαθύτερη όμως διαφορά ανάμεσα στην ηθική στάση των αριστερών αγωνιστών απέναντι στο λαό και την πατρίδα, και στις προδοτικές συμπεριφορές γίνεται επίσης εμφανής. Η βασική ηρωίδα της η Άννα αγωνίστηκε, υπέφερε σε στρατόπεδα συγκέντρωσης και φυλακές αλλά προδόθηκε και από τους ίδιους τους παλιούς της συντρόφους. Δεν έπαψε όμως να μάχεται για τις ιδέες της και τις αξίες της.
Επίκαιρο σήμερα το "Μη μου πεις το τέλος ". Στις συνθήκες σχετικής υποδούλωσης της πατρίδας μας, σήμερα που οι αντοχές των πολιτών εξαντλούνται, τα διλλήματα των ηρώων του βιβλίου γίνονται επίκαιρα και πιεστικά. Ο καθένας ενστερνίζεται ιδέες και τις υπηρετεί. Δεν υπάρχει τέλος γιατί η μάχη ανάμεσα σε ανθρώπους με αξίες και ιδανικά και σε συμφεροντολόγους ατομιστές που δεν διστάζουν μπροστά σε τίποτα είναι συνεχής και διαχρονική.
Υ.Γ Η παρουσίαση αυτή γίνεται χωρίς καμία συνεννόηση με την κα Λιάσκα. Μαθαίνω επίσης ότι θα γίνει παρουσίαση του βιβλίου της στις 11 Αυγούστου στο Γυμνάσιο Μύρινας. Αξίζει να βρεθούμε εκεί.
