Έρευνες αναδεικνύουν πολυπαραγοντικά αίτια πίσω από το φαινόμενο αυτό. Ένας βασικός παράγοντας είναι η αυξημένη ευαισθητοποίηση και η πρόοδος της επιστήμης της παιδοψυχολογίας και των νευροεπιστημών, που επιτρέπουν την πρώιμη ανίχνευση δυσκολιών. Ωστόσο, η ίδια η εντατικοποίηση των σχολικών απαιτήσεων, σε συνδυασμό με την ελλιπή προσαρμογή του σχολικού περιβάλλοντος στις ανάγκες των μαθητών, οδηγούν πολλές φορές στην παρερμηνεία της φυσιολογικής αναπτυξιακής ποικιλομορφίας ως παθολογία.
Η σχολική ετοιμότητα, η οποία διαφοροποιείται σημαντικά από παιδί σε παιδί λόγω βιολογικών, κοινωνικών και πολιτισμικών παραμέτρων, δεν λαμβάνεται πάντοτε υπόψη στον σχεδιασμό του αναλυτικού προγράμματος. Μελέτες δείχνουν ότι η αυστηρή προσκόλληση σε μαθησιακούς δείκτες χωρίς επαρκή αξιολόγηση των κοινωνικών και συναισθηματικών δεξιοτήτων συμβάλλει στην αύξηση των παραπομπών για διαγνωστική αξιολόγηση (Grigorenko, 2020; Vellutino et al., 2004).
Παράλληλα, οι κοινωνικές και οικογενειακές μεταβολές (π.χ. αυξημένο άγχος, έλλειψη ελεύθερου παιχνιδιού, περιορισμένη αλληλεπίδραση με φυσικό περιβάλλον) φαίνεται να επηρεάζουν την αναπτυξιακή πορεία των παιδιών, οδηγώντας σε εντονότερη εκδήλωση δυσκολιών κατά την είσοδο στο οργανωμένο σχολικό πλαίσιο.
Τέλος, δεν πρέπει να παραγνωρίζεται και η πιθανή επίδραση της κουλτούρας των διαγνώσεων και της τυποποιημένης αξιολόγησης, η οποία πολλές φορές αντιμετωπίζει τα συμπτώματα αποκομμένα από το οικοσυστημικό περιβάλλον του παιδιού (Bronfenbrenner, 1979).
Η αντιμετώπιση του φαινομένου απαιτεί επαναξιολόγηση του πλαισίου εκπαιδευτικής πολιτικής, ενίσχυση των πρώιμων παρεμβάσεων και προαγωγή της διεπιστημονικής συνεργασίας με στόχο την ολιστική κατανόηση της παιδικής ανάπτυξης.
Τσακανίκα Πηνελόπη, Ειδικός Παιδαγωγός, Απόφοιτη του Τμήματος Ειδικής Αγωγής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, με Μεταπτυχιακές Σπουδές στις Επιστήμες της Αγωγής - Ειδική Εκπαίδευση του Πανεπιστημίου Λευκωσίας και κάτοχος σειράς επιμορφώσεων σε θέματα εκπαίδευσης, διδακτικής και ψυχολογίας. Πιστοποιημένος χορηγητής/εξεταστής MATHPRO–S τest
